ΟΠΛΑ ΜΑΣ ΗΤΑΝ Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΚΑΙ Η ΧΑΡΑ... (Η ΣΥΓΧΥΣΗ)

(Δημοσίευση 15 Μαΐου 2007). Ἐκπληκτικὸ κείμενο. Γράφει μιὰ κοπελιὰ 21 ἐτῶν. Ἔρχεται ἀπὸ πολλὰ ἔτη φωτός ἀλλιώτικα, νὰ μᾶς μιλήσει γιὰ τὰ κοντινά. Αὐτὸ εἶναι ἡ ἀξία της: Γράφει ἐκτὸς τόπου καὶ χρόνου, ἀλλὰ ὄχι μὲ τὴν ἔννοια ποὺ θὰ μᾶς βόλευε. Ἴσα-ἴσα: «Σὰν τὰ πρὶν καὶ τὰ μετὰ εἰδωμένα...».
Ἄ-χρονα καὶ ἄ-τοπα. Μὰ καθόλου ἄ-κοπα. Ἐντὸς θέματος. Καὶ κυρίως: στῆς αἰσιοδοξίας τὸ κεφάλι, ὄχι στὴν οὐρά. Στῆς δυσκολίας τὸ σύνορο, ὄχι στοῦ εὔκολου τὸ κάθε κεφαλοχώρι... (Γ.Φ.Φ).

Τελικά το σφάξιμο είχε μέθοδο. Ο Θεός έχει πεθάνει από καιρό αλλά τούτη τη φορά θάφτηκε. Όσο για τον Άνθρωπο, δεν τα πάει καθόλου καλύτερα. Η Ιστορία πεθαίνει, η Ιστορία πέθανε, κι ο Μαρξ μαζύ. Ας γίνει ό,τι νάναι. Όμως δεν έγινε τίποτα. Και θα επαναλάβουμε για τη γνώση ότι ταυτίζεται με την εξουσία, ότι η γλώσσα είναι μία φασιστική φυλακή, ότι κάθε γνώση είναι ανώφελη. Και θα επικαλεστούμε την όμορφη βραδυά της καταστροφής. Σκοτώνουμε διαρκώς, σκοτώνουμε όλο και καλύτερα, ελπίζοντας ότι ίσως μια μέρα κάτι θα αναβλύσει από αυτό, κάτι που θα μπορέσει να ξαναζωντανέψει τις στάχτες. Μα οι στάχτες έχουν κρυώσει. Κάθε ελπίδα από 'δω και μπρος συγκεντρώνεται στον φόνο και στο τέλος του παντός. Ανέλπιστα, ο κόσμος συνηθίζει σε μία ιδεολογία του χειρότερου που δεν είναι παρά μια ελπίδα μεταμφιεσμένη: ότι το πράγμα γίνεται ανυπόφορο κι εμετικό και θα τελειώσει για τα καλά ναυαγώντας.

Πιστέψαμε στην κυοφορία ενός καινούργιου κόσμου και τις υποσχέσεις για το αύριο, ήταν η θανάτωση μιας κοινωνίας που ψυχορραγούσε. Πιστέψαμε ότι η εργατική τάξη θα αρνιόταν τον αστικό κόσμο με μια άρνηση δημιουργική, μα είναι οι διανοούμενοι που ήρθαν κι αρνήθηκαν την αστική εξουσία μπαίνοντας στο Πανεπιστήμιο! Πιστέψαμε στην καινούργια γνώση, δυνατή και χαρούμενη, που θα ερχόταν από τις μέλλουσες κοινωνίες, αλλά η γνώση αντιμετωπίζεται πια σαν ιδεολογία. Διαβλέψαμε την κρίση νομίζοντας ότι θα ήταν γόνιμη αλλά τίποτα δεν πρόκυψε. Και οι εστέτ κυλίστηκαν μέσα στην αστική τέχνη όπως στη λάσπη, και οι πανεπιστημιακοί έφτυσαν μέσα στο καταπότι της κουλτούρας... κι ο κόσμος έγινε τσίρκο, κατ' εικόνα του κόσμου. Η απελπισία δεν είναι ομορφότερη γιατί έχασε κάθε μεγαλείο. Σέρνεται μέσα στη γλιτσιασμένη ανία έχοντας βάλει την αποκτήνωση για έμβλημα και για κριτήριο κανονικότητας. Τα απελπισμένα τραγούδια δεν είναι πια τα πιο ωραία, κι αυτό γιατί η απελπισία δεν τραγουδάει πια. Μερικές φορές χάσκει μισάνοιχτη, χαριτωμένη, κι αποτελεί αυτό μια νέα φιλοσοφία. Κι η εξέγερση, χάνει κι αυτή τη φωνή της, τόσο απασχολημένη είναι να προετοιμάσει τις εκλογές. Η επανασταση; Κι αυτή δεν είναι πια αυτό που ήταν. Έγινε υπόθεση παλαιών πολεμιστών, η επανάσταση. Δεν υπάρχει πια «ούτε αιτία, ούτε λαός», δεν υπάρχει πια ούτε αγώνας. Αγώνας ενάντια σε τί; Αφού λένε ότι η εξουσία δεν είναι τίποτε περισσότερο από μιά φαντασίωση. Όπλα μας ήταν η επιθυμία και η χαρά. Αλλά σκοτώσαμε την επιθυμία φωνάζοντας για καιρό ζήτω η επιθυμία. Επιθυμία τίνος πράγματος;

Η μέρα των συμβολικών μας θανάτων ήταν μια μέρα του Μάη 68. Τα πτώματα ήταν Παρίσι-Πράγα. «Ο μαρξισμός είναι σιχαμερός». Βλέπετε λοιπόν! Όσο για τη χαρά, κυρίως ας μη μιλάμε πια γι' αυτήν, ας μη μιλήσουμε πια γι' αυτήν ποτέ.

Δώσαμε λάθος μάχη. Η αστική τάξη δεν έχει πια πρόσωπο μα ούτε και μεις. Είναι σε παρακμή για τα καλά, όπως κι οι εχθροί της. Κατεδαφίσαμε τις αναπαραστάσεις της εξουσίας αλλά όχι την εξουσία. Αναλώσαμε τις δυνάμεις μας σε μία μάχη ψευδαισθητική.

Κι αν είναι αλήθεια ότι σήμερα κανείς δεν πιστεύει πια καθόλου στην κυρίαρχη ιδεολογία και στις αξίες που επέβαλλε, εξίσου αληθεύει ότι αυτό που γκρεμίσαμε δεν είναι ούτε το οικοδόμημα ούτε η πραγματικότητα της εξουσίας αλλά η αντανάκλαση και η πρόσοψή της. Μα μήπως το γκρεμίσαμε; Μάς το έδωσαν να βοσκήσουμε, με τα χρώματα του φιλελευθερισμού. Έπεσαν, τότε, μερικά απ' τα πιο εκτεθειμένα σημάδια της καταπίεσης. Τα πάντα έγιναν ομοιόμορφα, σχετικά, αξεδιάκριτα. Δεν ξερουμε πια με ποιόν να τα βάλουμε. Η αιματηρή πραγματικότητα εκδηλώνεται πλέον μονάχα μέσ' στη σκιά, στα μυστικά, στις πριγκηπικές σιωπές. Η μάχη που μάς ξόδεψε ήταν μάταιη, εξαφάνισε τη διαύγειά μας, χάσαμε την αίσθηση του επείγοντος μέσα στην τόση αναμονή. Το πράγμα γύρισε εναντίον μας. Αδυσώπητα.

Με τί θα φτιάξουμε το αύριο; Όπλα μας ήταν η επιθυμία και η χαρά, η ουτοπία του παρόντος, δυνατότητα τού αύριο. Για όποιον όμως κοιτάει από τη μεριά της ιστορίας, τα κράτη δυναμώνουν, οι εξοπλισμοί τελειοποιούνται, πολλαπλασιάζονται, οι πολυεθνικές επινοούν νέες μορφές πίεσης, αναγκών, κερδών, διανομών, εξουσίας. Κάπου στην Ανατολή, η κρατικοποίηση χτύπησε αλύπητα τον σοσιαλισμό, τα δικαιώματα του ανθρώπου έχουν γελοιοποιηθεί, οι διεθνείς στρατηγικές εξελίσσονται σε συστήματα ολοένα και πιο περίπλοκα κι ανεξέλεγκτα, η διεθνής αγορά γίνεται πολυπλόκαμη. Παντού το Ανθρώπινο έχει εξοβελιστεί από τους τόπους όπου ωστόσο φτιάχνεται η ανθρώπινη ιστορία. Η αληθινή. Λες και το ορθολογικό, που 'γινε κάτι τερατώδες, αυτοματοποιείται, μακρυά, για τα καλά πέρα από τον Λόγο. Τί μάς απομένει για την ώρα, μήπως η τύφλωση μπροστά στη δύναμη και την απεραντοσύνη της μάχης; Η άρνηση του σφαιρικού, η θεωρητική στασιμότητα, η απομόνωση των ερευνητών, η σπατάληση της σκέψης και του λόγου, η επιστροφή στον πραγματισμό και τον εμπειρισμό, η θανατηφόρος κούραση για το ζην και/ή ο δανδισμός.

Ψαλιδίσαμε τα φτερά του πουλιού που έβλεπε τη νύχτα, γκρεμίσαμε όλα τα αναχώματα υπό τύπον διαμαρτυρίας, άφησαμε από γαλαντομία να διαδοθεί η άρνηση, σαν μια θάλασσα· ανέβηκε πολύ μακρυά πολύ γρήγορα και η χώρα σκεπάστηκε όλη, τίποτε δεν ήρθε να απωθήσει την πλημμυρίδα της απελπισίας. Το ιδεολογικό τοπίο έγινε ομοιόμορφο, κατακλυσμένο απ΄ το μηδέν, ακόμη και μέσα σε μια τέτοια διαφάνεια που θυμίζει έρημο.

Όπλα μας ήταν η επιθυμία και η χαρά, η ουτοπία και η χαρούμενη γνώση, ο θεωρητικός ενθουσιασμός για νέες κοινωνικές πρακτικές, όπλα μας ήταν η κριτική και αυτοκριτική σκέψη, η ριζοσπαστικότητα και η κατάφαση των αντιφάσεων προκειμένου να ξεπεραστούν.

Μα δεν συνηθίσαμε το φέγγος του φεγγαριού, θα μάς χρειαστεί να επινοήσουμε αστέρια. Κι πρέπει για την ώρα να πούμε πως αυτό που πέθανε δεν είναι η δυνατότητα, είναι η όρεξη για αυτή τη δυνατότητα, αυτό που δεν υπάρχει πια δεν είναι η αλλαγή, είναι η επιδίωξη της αλλαγής. Αυτό που δεν υπάρχει πια δεν είναι η ζωή, είναι η επιθυμία να την αλλάξουμε, αυτό που έχει πεθάνει δεν είναι η Ιστορία, είναι η θέληση να τη δημιουργήσουμε. Κι εμείς, που νομίσαμε ότι είμαστε υπεράνω της σύγχυσης, είτε με τη δύναμη των εννοιών μας, είτε με την πολιτική αισιοδοξία, είμαστε χωμένοι μέσα της, δίχως παρ' όλα αυτά να μάς έχει καταπιεί εντελώς.

Είναι βαθειά η νύχτα κι η γνώση μας  θλιμμένη...

...«Αλλ' αυτός ο αδιάκοπος θρυμματισμός που δεν αλλοίωνε τη φυσιογνωμία του όλου διακόπτεται απότομα από το σήκωμα του ήλιου που, μέσα σε μια λάμψη, ζωγραφίζει δια μιάς τη μορφή του καινούργιου κόσμου...» (Χέγκελ)

Catherine Regulier

	1. 15-05-2007 17:02
	ΑΚΟΥΣΤΕ, ΕΑΝ ΜΠΟΡΕΙΤΕ... Οι νέοι (κάποιοι νέοι) ξέρουν, και ξέρουν βαθύτερα και μακρύτερα... Προσοχή λοιπόν, φίλοι αναγνώστες, ιδίως αριστεροί μπαμπάδες: Είστε εσείς πριν τριάντα χρόνια και είναι η κόρη σου που βγάζει γλώσσα. Μην ψάχνετε να βρείτε πότε γράφτηκε, από ποιάν και γιατί...  Αγαπημένοι μου απόστρατοι παραπολιτικολόγοι πάψτε να γεροντολογείτε (να γεροντολογίζεστε) σαν τους συμπαθείς γκρινιαρόγερους τού Μάπετ Σόου. Μια κοπελιά 21 ετών. Αντιληφθείτε, δείτε! Και βοηθείστε εάν μπορείτε. Ακούγοντας όμως, Ακούγοντας κυρίως. Μήπως αυτό που δεν αντέχουμε είναι ότι κάνει τον απολογισμό μας; Κι έχετε διπλή υποκρισία: διότι απ' την άλλη λέτε "ή νέος ή τίποτα". Και το λέτε αυτό εμπράκτως, με την πράξη σας, αφού τώρα -που είστε "μεγάλοι"- τίποτα δεν πράττετε. Πάψτε να νοσταλγείτε. ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΕΜΑΙΟΣ Υ.Γ. "Τη νύχτα αυτή τη λέτε εσείς φωτιά, μα εγώ τη λέω δέντρο". Nα πώς ο Χέγκελ άκουγε Σαββόπουλο...

Γιάννης ΜΕΜΑΙΟΣ

	2. 18-06-2007 14:43
	Για να γυρίσ' ο ήλιος... Από το «όμως δεν έγινε τίποτα» (4η αράδα από την αρχή) μέχρι το «αυτό που δεν υπάρχει πιά δεν είναι η ζωή, είναι η επιθυμία να την αλλάξουμε» (8η αράδα από το τέλος) μεσολαβούν πολλά, λίγο ρητορικά θα έλεγα, αλλά πουθενά δεν διάβασα (ή μπορεί κι απλώς να μην αντιλήφθηκα) την ειδοποιό διαφορά αυτής της, από πρώτη ματιά, αντίφασης:  Θέλει πολλή δουλειά και υπομονή η αλλαγή. Ποιός την αντέχει;;;  Ας σκεφτεί κανείς πόσα "ψάρια" ψόφησαν, όταν "εξερευνητικά" πήδηξαν απ' το νερό στην ξηρά, ώσπου να βρεθεί το πρώτο "μεταλλαγμένο" που μπόρεσε να επιζήσει και να δώσει νέα "χερσαία" είδη... Όλο το «κόλλημά» μας είναι που θέλουμε άμεσα, απτά αποτελέσματα στη ζωούλα μας, να δικαιωθούμε όσο ζούμε.Κοντόθωρος εγωϊσμός φυσικά, που γεννήθηκε από φόβο, πολύ φόβο. Καλό κουράγιο στα ψάρια που επιμένουν να πηδάνε έξω απ' το νερό. αγάπη - αφοπλισμός - ειρήνη Ναπολέων

Ναπολέων Παπαδόπουλος

>