ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΜΑΗ, ΤΑ ΚΑΡΦΙΑ ΤΟΥ ΜΑΗ

(Δημοσίευση: 4 Σεπτεμβρίου 2008)

" Ὁ Μάης τοῦ 68 ὑπῆρξε μία ἐπιτυχημένη πολιτισμικὴ ἐπανάσταση καὶ παράλληλα μία ἀποτυχημένη πολιτικὴ ἐξέγερση" εἶπε ἡ Μαρία. Καὶ ἐξήγησε: " Ἕνα εἶναι βέβαιο. Γιὰ νὰ ὑπάρξει συστράτευση τῶν φοιτητῶν καὶ τοῦ ἐργατικοῦ κινήματος θὰ ἔπρεπε τὰ δύο κινήματα νὰ μποροῦν νὰ συναντηθοῦν σὲ ἕνα πολιτικὸ σχέδιο. Αὐτὸ ὅμως δὲν ὑπῆρξε ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῆς Ἀριστερᾶς"...

Ἡ παρωχημένη Ἀριστερὰ τῆς νεωτερικότητας

...Τὰ ἴδια εἶπαν καὶ πολλοὶ προοδευτικοί... Μὰ ἡ κυρία Μαρία Δαμανάκη, ὄντας ὑλικὸ πληρέστατης ἀνακύκλωσης σὲ ὅλο τὸ φάσμα τῆς νεωτερικῆς, μοντερνιστικῆς Ἀριστερᾶς (δηλ. τῆς Ἀριστερᾶς ποὺ ἔχει τὴν νεωτερικότητα γιὰ πνευματικὸ ὅριο κι ὁρίζοντα), συνόψισε μοναδικὰ τὴν κοινὴ νοοτροπία σύμπασας αὐτῆς τῆς Ἀριστερᾶς: ἀπὸ τὸν Μάη ἔλειψε ἡ πολιτική! Ἔστω κι ἄν σύμπας ὁ Μάης εἶπε κάτι ἄλλο ἀσκώντας κριτικὴ σὲ ὅλες τὶς τρέχουσες συλλήψεις τῆς πολιτικῆς...

Ἡ σύμπασα Ἀριστερὰ ὅμως δὲν πτοεῖται. "Ἔλειψε ἡ πολιτική!". Ἀυτὸς εἶναι ὁ ἀπολογισμὸς της καὶ γιὰ τὴν Παρισινὴ Κομμούνα (1871), καὶ γιὰ τὸ Πολυτεχνεῖο καὶ γιὰ τὴ Χιλὴ τοῦ Ἀλλιέντε καί... καί... Τὸ σχέδιο καὶ ἡ σωστὴ πλατφόρμα καὶ ἡ συνολικὴ θεωρία, ποὺ δὲν ἦρθαν ἔγκαιρα, ποὺ δὲν ἦρθαν πλήρως, ποὺ δὲν ἦρθαν καταπώς πρέπει, ποὺ δὲν ἐκπροσωπήθηκαν ἀπὸ ἄξιους... Ἡ ἴδια παληά, μουχλιασμένη καὶ παραμορφωτικὴ ἀνάλυση ποὺ ἔχει πάψει νὰ προχωράει τὴν σκέψη μας ἐδῶ καὶ πολλὲς δεκαετίες. Ναί, σοῦ λέει, καλὴ ἡ κινητοποίηση τῶν "μαζῶν" ἀλλὰ ἔλειψε τὸ σχέδιο, δηλαδὴ τὸ συνειδητὸ στοιχεῖο, δηλαδὴ τελικῶς ἐμεῖς. Λείψαμε ἐμεῖς! ἀποφαίνεται ὁ κάθε ἐργολάβος τῆς ἱστορίας.

Ἦταν κριτικὴ τῆς πολιτικῆς

Τί "ἦταν" ὁ Μάης; Ἐλευθεριακὸ κίνημα; Εἶχε συνθήματα φιλελευθερισμοῦ; Προοριζόταν ἐγγενῶς νὰ ἀποκόψει τὶς ἀπὸ καιρὸ καθυστερημένες καὶ ἀπονεκρωμένες πλευρὲς τῆς γαλλικῆς κοινωνίας καὶ τῶν θεσμῶν δίνοντας ἔτσι μακρόπνοη ἐκσυγχρονιστικὴ ἀνάσα στὸ σύστημα; Δύσκολες οἱ ἀπαντήσεις, ἰδίως οἱ μονομερεῖς. Ὅ,τι κι ἄν ἦταν, κατέδειξε ὅτι τὰ πάντα μποροῦν νὰ ἐνσωματωθοῦν στὸ ὑπάρχον κοινωνικὸ σύστημα, νὰ τὸ ἀναζωογονήσουν, ἀκόμη κι ἐκεῖνες οἱ στιγμὲς ποὺ κάνουν τὸ σύστημα νὰ διαλύεται ("Ὁ στρατὸς καὶ ἡ ἀστυνομία διαλύονταν. Ἡ ἐξουσία ἀνῆκε σὲ αὐτὸν ποὺ μποροῦσε νὰ τὴν πάρει" θὰ πεῖ ὁ Ἁνρὶ Λεφέβρ).

Μετὰ βγῆκαν τὰ Παιδιὰ τοῦ Μάη... Οἱ ἐπιφανεῖς ἐκπρόσωποι τῆς γενιᾶς του, ποὺ γρήγορα ἔδειξαν (κι αὐτοί) ὅτι τὸ ἔργο τους τοὺς διέφευγε, ὅτι δὲν εἶχαν -αὐτοί, οἱ πρωταγωνιστές!- ἄμεση κι ὁριστικὴ σχέση μὲ ὅ,τι τότε ἐποίησαν.

Ὡστόσο ἕνα του "παιδί" ἔδειχνε νὰ διαφέρει. Ἦταν ματιὰ παράξενη κι ἀλλιώτικα κοφτερή, ἔσκιζε τὸν ὁρίζοντα τῶν ἄλλων, καὶ ἔδειχνε ἕναν ὁρίζοντα ἄλλον, πλατύτερο. Θορυβημένοι τὸ ἀποπαίδισαν ἀμέσως γιὰ μπάσταρδο. Γυρόφερνε τὸ χωριὸ καὶ διέδιδε πὼς ἡ πολιτικὴ εἶναι βλέμμα καὶ πὼς τίποτα δὲν μπορεῖ νὰ προχωρήσει χωρὶς μία νέα σύλληψη τῆς πολιτικῆς. Μίλαγε γιὰ τὴν πολιτικὴ ποὺ θὰ κατανοεῖται ὡς κριτικὴ τῆς πολιτικῆς, ὄχι σὲ τοῦτο ἤ σὲ ἐκεῖνο τὸ περιεχόμενό της, ἀλλὰ στὸν ρόλο καὶ τὴν λειτουργία της, ποὺ θὰ ἀσκεῖται ὡς ὑπέρβαση καὶ αὐτο-ὑπέρβαση. Ποὺ θὰ ἔχει γιὰ δρόμο της ὄχι τὸ ὑπάρχον ἀλλὰ τὸ δυνάμει ὑπάρχον, τὸ δυνατό, μὰ καὶ τὸ ἀδύνατο καὶ τὸ δυνατό-ἀδύνατο γιὰ νὰ τὰ ὁρίσει καὶ νὰ τὰ πραγματοποιήσει· τὴν πολιτικὴ ποὺ ὁδηγεῖ στὸ τέλος της τὴν πολιτικὴ σὰν τέτοια πρὸς ὄφελος νέων τρόπων συλλογικῆς ὑποκειμενικότητας. Οἱ ἐργολάβοι χόλιασαν, ἔβαλαν τοὺς καλαμαράδες τους νὰ γράφουν πὼς τὸ παιδὶ εἶναι τρελλό, τὸ βρίσανε, τ' ἀπόδιωξαν ἀπὸ τὴν πλατεῖα. Κι αὐτό, εἶδε κι ἀπόειδε, πῆρε τῶν ὀμματιῶν του κι ἔφυγε, στοὺς ἀνέμους. Τοῦ 'μελλε νὰ χαθεῖ ἐδῶ γιὰ νὰ σωθεῖ μακρυά.

Μάης: κριτικὴ καὶ ἧττα τῆς ἀντίληψης ὅτι ἡ πολιτική, τὸ σχέδιο, ἡ ἀλήθεια, ἡ συνείδηση θὰ μπολιασθοῦν στὴν κοινωνία ἀπὸ ἔξω, ἀπὸ ἕναν Ἡγεμόνα ἢ ἀπὸ ἕνα Κέντρο-Κόμμα· κριτικὴ καὶ ἧττα τοῦ φετιχισμοῦ τοῦ πολιτικοῦ (ἀπὸ τὸν Μακιαβέλι μέχρι τὸν δικὸ μας Κονδύλη, διαμέσου Λασάλ-Κάουτσκυ-Λένιν-Γκράμσι κ.λπ).

Μάης: κριτικὴ καὶ ἧττα, ἀπ' τὴν ἄλλη, ἐκείνης τῆς πλάνης ὅτι τὸ μυθικὸ "κοινωνικὸ κίνημα" μπορεῖ νὰ ἐκκρίνει αὐθορμήτως τὰ πάντα, κι ἰδίως τὴν χρειαζούμενη πολιτική.

Μάης: συθέμελος κλονισμὸς μὰ τελικὴ ἐπικράτηση τοῦ κράτους - τί φυσικότερο, ἀφοῦ ἀποτελεῖ τὸν ἱκανότερο φορέα-διαχειριστὴ τῶν παραπάνω συλλήψεων τῆς πολιτικῆς. Ἡ πολιτικὴ ὑπῆρξε λοιπὸν τὸν Μάη, ἀλλὰ ἐκεῖ ποὺ μποροῦσε πράγματι νὰ ὑπάρξει σὰν τέτοια: στὰ χέρια τοῦ Στρατηγοῦ ντὲ Γκώλ.

Κατέδειξε ὁ Μάης καὶ τὴν γύμνια κάποιων μύθων:

• ὅτι μπορεῖ νὰ παιχθεῖ ἡ ἀνανέωση ἐσωτερικὰ στὸ κομμουνιστικὸ κόμμα ἤ κίνημα. Καὶ ὅτι οἱ διάφορες πολιτικὲς "γκροῦπες" ἦταν φορεῖς ἀνανέωσης. Πράγματι, ὁ Μάης ἐπισφράγισε τὸ τέλος αὐτῆς τῆς ἐλπίδας - τέλος ποὺ ἡ κοινωνία εἶχε διαισθανθεῖ, ἀλλὰ ποὺ οἱ διάφορες γκροῦπες χρειάσθηκαν δύο καὶ τρεῖς δεκαετίες γιὰ νὰ ψηλαφίσουν. Κι ἀκόμη ψάχνονται, μὲ διάφορα πρόσημα.

• ὅτι μπορεῖ νὰ ὑπάρξει, ὡς αὐτόνομη καὶ ἐξ ὁρισμοῦ μὴ ἐνσωματώσιμη στὸ σύστημα, μία "Ἀριστερὰ τῶν δικαιωμάτων".

• ὅτι τὸ αἴτημα τοῦ ὁλικοῦ ἀνθρώπου -παναπεῖ τοῦ ἀνθρώπου ποὺ καὶ σκέπτεται καὶ συγκινεῖται καὶ δρᾶ καὶ ποιεῖ, ποὺ ἀναπτύσσεται ἀνεμπόδιστα καὶ ἀνθίζει ὁλόπλευρα-, ὅτι τὸ ὁλικὸ αὐτὸ αἴτημα μπορεῖ τἄχα νὰ τεθεῖ καὶ νὰ ἐκπροσωπηθεῖ ἀπὸ μοντερνιστικὲς συλλήψεις τῆς πολιτικῆς, συλλήψεις ὅμως ποὺ εἶναι θεμελιακὰ κρατικοστραφεῖς καὶ γιακωβίνικες.

Γιορτή

Ὁ Μάης ἦταν γιορτή. Ἡ ἐπαναφορὰ τῆς "πρακτικο-κριτικῆς" δραστηριότητας. Ὅπως καὶ ἡ Κομμούνα, καὶ τὸ Πολυτεχνεῖο. Ἦταν τὸ 20ήμερο τοῦ δυνάμει ὁλικοῦ ἀνθρώπου. Ὅπως καὶ ἡ Κομμούνα καὶ τὸ Πολυτεχνεῖο. Ἦταν καὶ πολιτικὴ καὶ πολιτισμὸς καὶ καθημερινὴ ζωή, κι ὅλα αὐτὰ μαζύ ἀναδεύονταν στὰ βλέμματα. Κι ἔφτιαχναν βλέμμα. Ὁ Μάης ἦταν Γιορτή. Ὅπως καὶ ἡ Κομμούνα καὶ τὸ Πολυτεχνεῖο καί... καί...

Ἔπειτα ἦρθε ὁ Μιττερὰν καὶ οἱ σοσιαλιστές. "Changer la vie!", ν' ἀλλάξουμε τὴν ζωή, φώναξαν ἀντηχώντας τὸ κεντρικὸ σύνθημα τοῦ Μάη, ἀντίλαλος κι αὐτὸ τοῦ Ρεμπώ, τοῦ ρομαντικοῦ ποιητῆ τῆς Κομμούνας. Θέλησαν, μὰ ναυάγησαν δραματικὰ στὰ ρηχὰ τῆς "δια-του-κράτους" ἰδεολογίας. Ἔπειτα ἦρθε ὁ Σαρκοζί. "Ἔβαλα ἐπιτέλους τὰ καρφιὰ στὸ φέρετρο τοῦ Μάη" δήλωσε περήφανος. Εἶπε ψέματα. Τὸ τελευταῖο καρφὶ τὸ ἔβαλαν τὰ παιδιὰ τοῦ Μάη.

Στὴν κηδεία παρέστη πλῆθος κόσμου, ὁ Σαρκοζί, οἱ Σοσιαλιστὲς καὶ ἡ Ἀριστερά, συνδικαλο-ἐργατιστές, τὰ παιδιὰ τοῦ Μάη, οἱ λοιποὶ συγγενεῖς. Κήδεψαν τὸν ἀέρα. Ὁ Μάης δὲν ἦταν ἐκεῖ. Ἦταν ὁλοῦθε. Στὴν ὁλόγυρα Ἄνοιξη καὶ στὰ παιδιὰ τῶν παιδιῶν του.

Γιάννης Φ. Φωτόπουλος, Ἰούνιος 2008

ΣΧΟΛΙΑ:

	1. 16-09-2008 19:35
	Πολλοί οι νεκροθάφτες Αγαπητέ Φωτόπουλε, ίσως να μη με θυμάσαι από το 1980,αλλά εγώ διαβάζω τα άρθρα σου πολύ ευχάριστα και μπράβο για τη γλώσσα που χρησιμοποιείς, γιατί ορισμένων είναι ξύλινη και ανέραστη!!  Όσο για το Μάη νεκροθάφτες υπάρχουν πολλοί Δε μένει παρά να μας ευχηθώ: "FOLLOW YOUR DREAMS"

ΟΛΓΑ ΠΑΥΛΙΔΟΥ

	2. 17-09-2008 18:25
	Τα παιδιά της μνήμης Αγαπητή Όλγα,  Αν είναι δυνατόν να αναρωτιέσαι εάν θυμάμαι!...  Τα χρόνια '80, δηλαδή "Κείνο που μας έγινε σάρκα της σαρκός"..  Τα χρόνια '80, τότε που σε κάθε μία κολώνα τής Κονίτσης και της Βασιλίσσης Όλγας αφισοκολλήσαμε το έκτοτε αμετάκλητο πείσμα μας. Τότε που ψάχναμε απαντήσεις, με απανωτές ολονύχτιες "διαδικασίες" και "κουβέντες".  Τα χρόνια '80, αυτό ήταν η δική μας σάρκα, το δικό μας όνειρο, η δική μας σκυτάλη. Αυτή η αποτυχο-επιτυχία μας, που αν αξίζει κάτι να μεταφερθεί στο μέλλον δεν είναι οι πλατφόρμες της και οι συμφωνοδιαφωνίες μας γύρω από "εκτιμήσεις" και τακτικές, αλλά η ψυχή και το πρόταγμά της, το αξιολόγιο που κουτσα-στραβά (αλλά και αγέρωχα, από μία άλλη άποψη - ευτυχώς) καλλιεργήθηκε. Αξίζουν αυτά να καρπίζουν.  Τα χρόνια '80. "Ακόμα κι αν αυτοί που είμασταν δεν μείναμε, ακόμα κι αν αυτοί που θέλαμε δεν γίναμε, είμαστε ακόμα εδώ, ψάχνοντας στα τυφλά καινούργιους δρόμους... Καινούργιους δρόμους...". Θυμάμαι πολύ καλά... (Ακόμη και τη συνήθεια σου να με προσφωνείς με το επίθετο...) Χαίρομαι που τα ξαναλέμε. Νάσαι καλά. Μόνο μιά "συμβουλή" να πώ: Λίγο να ασχολείσαι με τους νεκροθάφτες, πολύ με τα παιδιά τους. Έχουν "πράγμα", πολιτισμό και όνειρο. Είναι καλά παιδιά της μνήμης.  Ευχαριστώ για τα λόγια σου, μα η γλώσσα μου αυτή που λές, δεν μού ανήκει. Είναι "πολλών ανθρώπων γέννημα". Τα λέμε (ελπίζω να τα λέμε συχνά) Γ.Φ.Φ.  Υ.Γ. Τη διεύθυνση e-mail σου δεν μπορώ για κάποιον τεχνικό λόγο να τη διαβάσω. Αν θες στείλε ένα e-mail στο ωστε να την δω.

Γιάννης Φ.Φωτόπουλος

	3. 13-10-2008 07:04
	Η κριτική της πολιτικής Η ανάγκη πολιτικού επαναπροσδιορισμού περνάει αναμφίβολα μέσα από τον επαναπροσδιορισμό της έννοιας της πολιτικής, ο οποίος με τη σειρά του περνάει μέσα από την καταστατική κριτική της. Δεν υπάρχει άλλος «ευκολότερος» ή συντομότερος δρόμος διεξόδου, παρά μόνο για να επαναληφθούν οι ίδιες αποτυχίες του παρελθόντος. Από αυτή την άποψη δεν κατανοώ και δεν συμφωνώ με όσους επιχειρούν ή επιθυμούν να επινοήσουν ή να επιβάλουν νέα (ή απλώς «νέα») περιεχόμενα πολιτικών αναλύσεων ελπίζοντας ότι έτσι προχωράει η απάντηση στις ελλείψεις.   Γενικότερα η αριστερά είναι μακρυά νυχτωμένη, ψάχνει και ψάχνεται εκ των ενόντων, σπασμωδικά. Πότε με πλατφόρμες «σημείων», «θέσεων» κ.λπ, πότε με δημοκρατικούς μετωπισμούς του τύπου «Κοινωνικό Φόρουμ». Αναπαραράγει όλες τις παλιές απόπειρες και ιδεολογήματα περί πολιτικής (κυβερνητισμός-αντικυβερνητισμός, καθαρότητα-μαζικότητα, κράτος-αντικράτος κ.λπ). Δείχνει όχι μόνο ότι δεν έχει διανύσει την αναγκαία αυτή διαδρομή που αναφέραμε στην αρχη, αλλά αρνείται και την ίδια την αναγκαιότητά της. Σήμερα η κριτική της πολιτικής είναι διαρκώς αναγκαία, όσο δύσκολη κι αν είναι η διάκριση μεταξύ χειραγωγητικής και χειραφετητικής κριτικής της κρίσης της. Σε αντίθεση με πολλών ελπίδες και παρά την πανταχόθεν κρίση δεν βρισκόμαστε σε φάση οικοδόμησης αλλά σε φάση κριτικής. Αυτό σημαίνει ότι η θεωρία για την πολιτική δεν είναι κάτι που «θα βρούμε στην πορεία» αλλά είναι διαλεκτικά προαπαιτούμενο σήμερα. Ορθώς λοιπόν επισημαίνεται ότι η κρίση της πολιτικής δεν είναι κρίση των περιεχομένων της, ή των «κακών» φορέων της, αλλά κρίση του συστατικού ρόλου της. Υ.Γ. Ευχαριστώ τον Γρηγόρη Ραδίτση για τα θερμά του λόγια. Ανταποδίδω ευχαρίστως.

Μαυροπίνακας

	4. 24-10-2008 19:13
	Πολιτική και Κριτική Αγαπητέ Μαυροπίνακα,   Συμφωνώ με την πρόταξη της ανάγκης για κριτική της πολιτικής.   Αυτή βέβαια η κριτική (και αυτή η πρόταξη) έχει τις όψεις της και τις ανάγκες της, πολλές από τις οποίες δεν τις γνωρίζουμε καν. Οφείλουμε όμως να ψηλαφήσουμε ΚΑΙ προς τα εκεί –θαρρετά και πειραματικά-, προς το παραπέρα (το θρυλικό επέκεινα των φιλοσόφων). Αυτό αφορά τρόπους, περιεχόμενα, μορφές οργάνωσης, ρόλους, λειτουργία κ.λπ. Θα άξιζε να τα συζητήσουμε αυτά με πιο ολοκληρωμένες παρεμβάσεις. Έως τότε, καταθέτω επιμέρους, αφοριστικές επισημάνσεις: 1) Το πρόβλημα δεν είναι να επιλέξουμε ή να επινοήσουμε κάποιο πλαίσιο πολιτικής ή αντίληψης (μαζικοδημοκρατικό ή πρωτοποριακό ή αντιπροσωπευτικό ή κυβερνητικό ή κινηματικό κ.ο.κ.), ούτε ακολούθως να επιχειρήσουμε γύρω από αυτό τη Μεγάλη Οικοδόμηση (του νέου Υποκειμένου κ.λπ). Το πρόβλημα είναι ότι η πολιτική συνεχίζει και σήμερα να κατανοείται από όλους ως τεχνική (με τη βαθειά έννοια) και η μελέτη της ως τεχνολογία. Τεχνική και τεχνολογία που έχουν για στόχο το ζεύγμα ισχύς-κυριαρχία, για μέσον την πρόσκτηση ποσοτήτων ισχύος-κυριαρχίας και για επίδικο αντικείμενο τις σχέσεις πολιτικής εξουσίας (πολιτική κοινωνία και κράτος). Το πρόβλημα επίσης είναι ότι η πολιτική αντί να εκπροσωπεί το κοινωνικό αίτημα, το κανονικοποιεί.   2) Η αντίθεση ανάμεσα στο αίτημα της υποκειμενικής-πολιτικής (ανα)συγκρότησης και στο αίτημα για «εδώ και τώρα πρόοδο» των πραγμάτων είναι εξαιρετικά πιο πολύπλοκη (στον βαθμό που αποτελεί πράγματι αντίθεση) από την απλοποιητική-τοπολογική διάταξη ανάμεσα σε δεξιά και αριστερή απόκλιση κ.λπ. Η (ανα)συγκρότηση υπηρετείται κυρίως μέσα από το ΑΡΝΗΤΙΚΟ (προσοχή σε αυτό το «κυρίως») Είναι ουσιαστικώς ετερόνομη διαδικασία: διαμορφώνομαι ΑΠΕΝΑΝΤΙ σε κάτι, ετεροκαθορίζομαι, ασκώ κριτική, αρνούμαι. Η «εδώ και τώρα πρόοδος» απ’ την άλλη, συγκροτείται κυρίως μέσα από το ΘΕΤΙΚΟ. Δημιουργεί, οικοδομεί, εξελίσσει (προσοχή σε αυτό το «κυρίως» - σημασία έχει πάντα πού πέφτει ο τόνος, καθως κι ότι ο τόνος μετατοπίζεται ακατάπαυστα). Η κριτική της πολιτικής περνάει μέσα (και) από την κριτική αυτής της αντίθεσης. Απαιτεί άρσεις. Άρσεις των πόλων, άρση των ρηχομετώπων και των πλαισίων επιπολής.   3) Οι τρέχουσες θεωρητικές και πολιτικές προσεγγίσεις της πολιτικής συγκροτούν και εφαρμόζουν ένα πλαίσιο, μία αντίληψη, ένα «δίκαιο». Προτάσσουν το δίκαιο της κατάκτησης απέναντι στο δίκαιο της αναλογίας, το δίκαιο της αφομοίωσης (της μοναδιαίας υπαγωγής) απέναντι στο δίκαιο της εναρμόνισης. Η διαφορά προσανατολισμών και οριζόντων είναι νομίζω πρόδηλη. Σχηματίζεται εδώ μία χομπσιανή-μακιαβελική κατανόηση, αναπτύσσεται ένας λόγος περί της πολιτικής που έχει για φιλοσοφικό άξονα το δυαδικό στοιχείο, για θεωρητικό άξονα το πολεμικό στοιχείο και για στρατηγικό άξονα το Εν, το Μοναδικό: δύο στρατόπεδα (μόνο δύο, πάντα δύο) που αντιπαλεύουν με στόχο να επικρατήσει (ολοκληρωτικά, αποκλειστικά) το Έν από τα δύο. Είναι πλέον ανάγκη να πούμε, εδώ, κάτι άλλο...  4) Η Αριστερά, σύμπασα, όσο κι αν έχει αναπτύξει επιμέρους κριτικές στάσεις, παραμένει στο έδαφος αυτών των συλλήψεων. Ακόμη κι αν (συνήθως κατά δήλωσή της) θέλει να αποφύγει κάποιους γνωστούς ιστορικούς κινδύνους (π.χ. την εγελιανο-σταλινική σύλληψη του ρόλου του κράτους) στο βάθος της παραμένει γιακωβίνικη, γραφειοκρατική, τεχνολογική, κυριαρχική, και βολεμένη από την κοινωνική διαίρεση της εργασίας όπως αυτή εκφράζεται/ αναπαράγεται από το πολιτικό. Σύμπασα η αριστερά έχει εργαλειακή νοοτροπία, ενώ δεν έχει ΑΞΙΑΚΑ απορρίψει τις (χειραγωγητικές) θεωρίες περί «εξωτερικότητας» στις σχέσεις πολιτικής και κοινωνίας, ή περί «κεντρικότητας» της πολιτικής. Στο βάθος, η Αριστερά ενδιαφέρεται για την αναπαραγωγή των όρων αναπαραγωγής της.   5) Παρατηρούμε λοιπόν εδώ, πως ο Σμιτ (η αναγωγή της πολιτικής αφενός στη θεμελιώδη διάκριση εχθρού και φίλου, και αφετέρου στην Ισχύ που σημαίνει: διατηρώ στα χέρια μου την ύψιστη απόφαση για ειρήνη και πόλεμο) είναι ο καλύτερος και ο πληρέστερος εκφραστής αυτής της μακράς θεωρητικής παράδοσης μετά τον Μακιαβέλι. Όλοι οι άλλοι προλόγισαν ή δευτερολόγησαν γύρω από αυτό.  6) Μακιαβέλι-Λένιν-Σμιτ: συμπίπτουν σε σημαντικές πλευρές του τρόπου κατανόησης της πολιτικής, κάτι που βέβαια ουδόλως σημαίνει και πλήρη συνταύτιση, ιδίως ως προς τα ηθικά-νομιμοποιητικά τους στοιχεία. Συμπίπτουν όμως στην ταύτιση υποκειμενικού και πολιτικού, πολιτικού και Ηγεμόνα, πολιτικού και πολεμικού κ.λπ. (Ο Λένιν του "Κράτους και Επανάσταση" παραμένει πάντα αντιφατικά πολύτιμος).  7) Ο Μαρξ διστάζει: παραμένει πάντα οπαδός του τέλους της πολιτικής μέσα από την κριτική της (μαζύ με το τέλος του κράτους, της φιλοσοφίας, της θρησκείας, της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, των τάξεων κ.λπ) από τα Χειρόγραφα του 1844 μέχρι την Κριτική του Προγράμματος της Γκότα (1875). Γρήγορα όμως βρίσκεται μπροστά στα προβλήματα μετάβασης, τα οποία δεν μπορεί να απαντήσει. Παρά την κριτική του στους γιακωβίνους, παρέμεινε κι ο ίδιος γιακωβίνος σε σημαντικά σημεία του, ειδικά στα θέματα εκπροσώπησης (π.χ. η κριτική του στον μπλανκισμό). Απ’ την άλλη, κραυγάζει απελπισμένα για το (πανίσχυρο τότε) γερμανικό εργατικό κίνημα που κρατικοποιείται υπό την επίδραση του Λασάλ.   8) Ένα από τα ματοβαμμένα κέρδη του 20ου αιώνα είναι η ευκαιρία για οριστικούς απολογισμούς: νομίζω, λοιπόν, ότι είναι αυταπάτη κάθε επιδίωξη για απο-αλλοτρίωση της πολιτικής (είτε αυτό σημαίνει άρση της αλλοτριωτικής λειτουργίας της, είτε σημαίνει εργαλειακή χρήση της «υπέρ του καλού» παρά τον αλλοτριωμένο/αλλοτριωτικό χαρακτήρα της). Το αναγκαίο είναι το ξεπέρασμα της πολιτικής που όμως (εδώ αρχίζουν τα δύσκολα) καθόλου δεν σημαίνει «παράκαμψη» της πολιτικής διαδικασίας, ή «αποπολιτικοποίηση» της προσωπικής και κοινωνικής στάσης.  9) Υπάρχει άραγε έδαφος αναζήτησης απαντήσεων, πέραν της πολιτικής, στα ζητήματα εκπροσώπησης και διοίκησης, στα ζητήματα υποκειμενικής έκφρασης και κοινωνικής πορείας; Υπάρχει άραγε μετανεωτερικό έδαφος μέτα-πολιτικής που να θυμίζει π.χ. κάτι από την αρχαία σύλληψή της ως αυτοθέσμιση της πόλης, της κοινότητος;   Φιλικά 22 Οκτ 2008  Γιάννης Φ.Φωτόπουλος

Γιάννης Φ.Φωτόπουλος