ΞΕΦΥΛΛΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΟΜΙΛΙΕΣ (1): ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

(Δημοσίευση: 21 Οκτωβρίου 2007) Ἀγαπητοὶ φίλοι-συνομιλητὲς μέσα ἀπὸ τὸν Φυλλομάντη, σκέφτηκα νὰ ἐπιχειρήσω μιὰ πρώτη ἐξέταση-κριτικὴ ὁρισμένων ὁμιλιῶν στὸ πρόσφατο Ἐθνικό Συμβούλιο τοῦ ΠΑΣΟΚ, ἐπειδὴ πιστεύω αὐτὸ μπορεῖ νὰ συμβάλει στὴν πληρέστερη πολιτικὴ συζήτηση. Ξεκινῶ, ἐδῶ, μὲ τὴν ὁμιλία τοῦ Γιώργου Παπανδρέου. Θὰ ἀκολουθήσει ὁ σχολιασμὸς καὶ ἄλλων.

Αγαπητοί φίλοι-συνομιλητές μέσα από τον Φυλλομάντη, επιχειρώ μια πρώτη εξέταση-κριτική ορισμένων ομιλιών, με πρώτη αυτή του Γιώργου, στην πρόσφατη εθνική συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ...

Μερικές αναγκαίες εισαγωγικές εξηγήσεις

Το διάβασμα των πολιτικών δεδομένων μέσα στην συγκυρία είναι μια σύνθετη υπόθεση η οποία χρειάζεται τη δέουσα προσοχή όλων μας. Άλλωστε στο πλαίσιο αυτό δοκιμάζονται/εκδηλώνονται αντιλήψεις και γνώσεις. Η αξία της προσπάθειας αυτής δεν έχει τόσο να κάνει με προβλέψεις ή κάθε είδους στοιχήματα αλλά με το προχώρημα των συνεννοήσεων και τη χάραξη τοποθέτησης μέσα στον «καυγά».

Απ' αυτή την άποψη η κρίση στο ΠΑΣΟΚ ενδιαφέρει πρωταρχικά ως σημαντικός παράγοντας τροποποίησης ή ανατροπής των πολιτικών δεδομένων.

Αποτελεί θέμα προβληματισμού για κάθε Έλληνα πολίτη. Ιδιαίτερα για τον πολίτη που τοποθετείται απ' αριστερά στα πράγματα. Αυτός  είναι που έχει να καταλάβει και να ωφεληθεί πολλά από μια τέτοια αναζήτηση («τι συμβαίνει στο ΠΑΣΟΚ;») καθώς μπορεί να αναγνωρίσει μέσα του στοιχεία που συγκροτούν την κρίση και των δικών του προτιμήσεων. Ως γνωστόν λύσεις δεν έχουν υπάρξει και το ενδιαφέρον για την εξεύρεσή τους παραμένει υψηλό και ουσιαστικό. Δεν παραπέμπει απλά στην εξεύρεση κόμματος.

Το ενδιαφέρον μου δεν είναι του μέλους-φίλου-ψηφοφόρου «πασοκτζή» αλλά του αριστερού σοσιαλιστή ο οποίος κατανοεί (μερικώς) και αγωνιά (πολλαπλώς) για την αναγκαία ανατροπή των πολιτικών δεδομένων στη χώρα. Η κρίση στο ΠΑΣΟΚ απ' αυτή την άποψη (και όχι από την άποψη της "όπου νάναι" ανατροπής ή υποστήριξης του συστήματος) έχει ουσιαστικό ενδιαφέρον. Τα δεδομένα (μας) και η ανατροπή τους προηγούνται του καθεστώτος (μας) και της ανατροπής του.

Σκοπός μου είναι να συνεισφέρω σ' αυτήν την συζήτηση κυρίως στρέφοντας το βλέμμα στα «παράδοξα» αυτού του τοπίου αντίκρυ των όσων μας αραδιάζουν καθημερινά τα Μ.Μ.Ε.

Η ομιλία του Γιώργου Παπανδρέου

Είναι γεγονός ότι ο -εν αμαρτία και ανεπαρκεία - Γιώργος ανασύρει από άγνωστες (στους περισσότερους) πλευρές του στοιχεία τα οποία είναι ενδιαφέροντα. Πρώτα απ' όλα μίλησε με τις λιγότερες γενικολογίες από τους συνυποψήφιούς του. Έθεσε κάποια ζητήματα άξια προβληματισμού και ήταν ο μόνος ο οποίος ψέλλισε μια αυτοκριτική (απούσα στον Βενιζέλο και προκλητικά απούσα στους Σκανδαλίδη, Διαμαντοπούλου κ.λπ).

Τι μπορεί να κάνει; Ίσως ούτε ο ίδιος ξέρει αλλά σ' αυτήν την ασάφεια έχει απαντήσει ο τακτικός πια φίλος-επισκέπτης του περιοδικού μας, ο «Φυλλοψάχτης» με το ευφυές του δίλημμα: «με αυτόν που ΜΠΟΡΕΙ να κάνει το κακό; ή μ' αυτόν που δυσκολεύεται να κάνει το καλό; (όσο του αναλογεί βεβαίως)». Ή με κανέναν ασφαλώς.

Μέσα στα συνήθη ατοπήματα ενός ηττημένου στο ΠΑΣΟΚ (καταστροφολογία σε ό,τι αφορά τον αντίπαλο, προσπάθεια οικειοποίησης κοινών στόχων κ.ο.κ) ξεχωρίζουν κάποια ζητήματα που έθιξε ο Γιώργος τα οποία χρήζουν προσοχής.

Πρώτον και σημαντικό η ύπαρξη προσωπικής ευθύνης και αυτοκριτικής:

«Ευθύνομαι, γιατί επέλεξα τις ισορροπίες και όχι μια ριζοσπαστική πολιτική ανατροπής, σύγκρουσης και ρήξης με τη φθορά. Ανέλαβα να ξεριζώσω τις αιτίες που οδήγησαν στην ήττα του ΠΑΣΟΚ το 2004, αλλά δεν το υλοποίησα», «Ευθύνομαι πλήρως, για το ότι δεν αντιμετώπισα ριζικά τα αίτια της κρίσης μας, ιδεολογικά, πολιτικά ή, ακόμα και πρόσωπα...» (οι υπογραμμίσεις είναι πάντα δικές μας). Ενδεικτικό μέρος μια σαφούς αυτοκριτικής, η οποία δεν παίρνεται πίσω, αλλά και μιας ατελούς σε ότι αφορά κορυφαίες του επιλογές (π.χ. σχέδιο Ανάν).

Δεύτερον και σημαντικό η αυτοκριτική του ως ΠΑΣΟΚ:

«Εγκλωβιστήκαμε στον κυβερνητισμό και στον καθεστωτισμό», «χάσαμε την ταυτότητά μας.» Είναι λίγα αυτά σύντροφοι; Ή θέλετε κι άλλα; Πάρτε τα: «Από μαχητές μιας ιδέας, μεταλλαχτήκαμε σε τεχνικούς της εξουσίας και των μηχανισμών της.», «...η ταύτισή μας με φαινόμενα μιας κατεστημένης νοοτροπίας, μισητής από την κοινωνία, οδήγησε το ΠΑΣΟΚ στο να απολέσει την συναισθηματική και πολιτική σχέση του με την κοινωνία.», «χάσαμε την ίδια την πολιτική» (!!), «Δεν θέλουμε να επιστρέψουμε στην κυβέρνηση, για να συνεχίσουμε έτσι όπως φύγαμε. Δεν το θέλουμε ούτε εμείς, ούτε ο λαός.» (τ' ακούς Σημίτη;)

Και συνέχεια (πιο ζόρικη) περί αυτοκριτικής (προς τα χαμίνια της πολιτικής): «Πιστεύω στην κριτική και στην αυτοκριτική. Πιστεύω στο βαθύ πολιτικό νόημα, στην παιδαγωγική λειτουργία, στη σημασία τους για το δημόσιο ήθος. Γι' αυτό, καλώ όλους τους συντρόφους (μαχαιροβγάλτες, κατσαβιδάκιδες, ριφιφίδες κ.λπ) να μην φοβηθούν την αυτοκριτική. Όπως δεν τη φοβήθηκα κι εγώ. Δεν είναι θέμα εγωισμού, σύντροφοι, είναι θέμα σωστής μας λειτουργίας στο δημόσιο χώρο, ορθού παραδείγματος για τις νέες γενιές ... Ας δείξουμε όλοι θάρρος, ας συμβάλουμε όλοι στην αυτοκάθαρσή μας ....» (τ' ακούς Τσίπρα;)

Τρίτον και σημαντικό είναι ότι οι αναφορές του στα περί ενότητας ξεφεύγουν από την υποκριτική ενωτητολογία.: «να συνομολογήσουμε την αλήθεια ως προϋπόθεση της ενότητάς μας» δηλαδή σε καθαρά Ελληνικά «Είναι ευθύνη μας να απαντήσουμε με ειλικρίνεια σε διλήμματα. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Κίνημά μας είναι επιφανειακά ή στρατηγικά; Είναι επικοινωνιακά ή κοινωνικά; Είναι προσωπικά ή πολιτικά; Είναι συγκυριακά ή διαχρονικά;» και σε ποιο καθαρά Ελληνικά (κα Άννα μας) αυτά συνθέτουν την ενότητα ενός πολιτικού χώρου σε κρίση και όχι το να τα «βρούμε».

Τέταρτον και σημαντικό. Τι θέλουμε; (Τώρα σκέφτεται φωναχτά):

«Σε κάθε περίπτωση, δεν δέχομαι και δεν δεχόμαστε να έχουμε αφέντες στο κεφάλι μας.», «δεν υπάρχει δρόμος μέσου όρου και ισορροπίες με τον κακό μας εαυτό. Με την καθεστωτική μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ, που ηττήθηκε, και το 2004, και το 2007.», «Πρέπει να ξαναβρούμε την ψυχή μας» (δηλαδή δεν φτάνει μόνο η στομφώδης κριτική μας... Βαγγέλη)

Και έχει συνέχεια; «...το ΠΑΣΟΚ θα παραμείνει ελεύθερο και αυτόνομο ..... από επιρροές και παρεμβάσεις των μεγάλων συμφερόντων και των εξωθεσμικών κέντρων. Δεν θα επιτρέψουμε καμία χειραγώγηση....» «...η πολιτική οφείλει να υπηρετεί τη γενική βούληση της κοινωνίας...», «...οι πολιτικοί δεν είναι υπάλληλοι συμφερόντων...», (τ' ακούς Λοβέρδο;), «Είναι φορείς της κοινωνικής ανάγκης, της κοινωνικής ευθύνης και της λαϊκής εντολής.» ... «να μην μας χειραγωγούν σε ατομικό επίπεδο, ούτε και να μας χειραγωγούν σε συλλογικό ή εθνικό επίπεδο» (τ' ακούς Μιχάλη;)

«Η Νέα Εθνική Στρατηγική στηρίζεται σε έναν Νέο Πατριωτισμό.», «Νέος πατριωτισμός, σημαίνει να κάνουμε την Ελλάδα δύναμη ποιότητας, δύναμη αξίας, δύναμη ηθικής σε μια παγκόσμια κοινωνία. Μια ταυτότητα νέα, που μας ταιριάζει ιστορικά και μας εγγυάται διαχρονικά μια Δίκαιη Κοινωνία...», «...είμαι αποφασισμένος να μην παραιτηθώ ποτέ από το δρόμο, για ένα ΠΑΣΟΚ λαϊκό, ριζοσπαστικό και πατριωτικό. Ένα ΠΑΣΟΚ, της μεγάλης αριστεράς...»

Τώρα θα μου πείτε, τα είχε;, τα βρήκε; Και τα δυο; Ο καιρός θα δείξει. Όπως και να έχει ας κάνει αυτό που του αναλογεί «για την Ελλάδα και την Αριστερά

ρε γαμώτο».

Αλέκος Βαρβέρης, 19 Οκτώβρη 2007

	1. 15-11-2007 11:59
	Μπράβο... Αγαπητέ Αλέκο,  Έστω καθυστερημένα θα ήθελα να σε συγχαρώ για την εξαιρετική σου προσπάθεια και το διαφωτιστικότατο αποτέλεσμα. Μεστές και χρησιμότατες οι αναλύσεις σου, με σοβαρότατες επισημάνσεις επί του θεωρητικού, αλλά και την απαραίτητη και αναζωογονητική διακωμώδηση… Από αυτές που ξελαμπικάρουν τα σκοτισμένα μας μυαλά, τα βομβαρδισμένα από την ατελείωτη μιντιακή μπουρδολογία. Εύχομαι καλή συνέχεια, καθώς έχω την αίσθηση ότι τα κείμενα που μας «προσφέρεις» μέσα από το Φυλλομάντη γίνονται όλο και πιο ενδιαφέροντα…  Χελιδόνα

Χελιδόνα