BLACK OUT ή ΠΕΡΙ ΣΧΟΛΙΩΝ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΩΝ

(Δημοσίευση: 18 Σεπτεμβρίου 2009) Ὁ Γρηγόρης Ραδίτσης ἐπανέρχεται στὸ θέμα τῆς οἰκονομικῆς κρίσης κι αὐτὴ τὴν φορὰ σχολιάζει καὶ τοὺς ...ἀπεραντολογοῦντες σχολιαστές της.

Η πρόσφατη παγκόσμια οικονομική κρίση είναι παράγωγο αλλά και παράδειγμα, στον τραπεζικό και χρηματιστηριακό χώρο, της ανεξέλεγκτης υπερπαραγωγής ( αυλών) αντίστοιχων προϊόντων και εντάσσεται στη γενικότερη κρίση (υπερπαραγωγής), που περιοδικά κάθε Χ χρόνια χτυπά εδώ και εκεί  τις μεγάλες καπιταλιστικές αγορές και που για να ξεπεραστεί θα χρειαστεί να «καεί» τουλάχιστον όλο το υπερ-παραγμενο κεφάλαιο...

...Αν λάβουμε δε υπ' όψη ότι μόνον οι χρηματιστηριακές φούσκες και τα δομημένα ομόλογα είναι της τάξεως κάποιων τρισεκατομμυρίων δολλαρίων παγκόσμια, μπορεί κάποιος να φανταστεί  το μέγεθος της κρίσης, αν συνυπολογίσει και τα προϊόντα του πρωτοβάθμιου και δευτεροβάθμιου τομέα (που υπερπαρηχθησαν).

Τούτο το πρόβλημα είναι δομικό, σύμφυτο στοιχείο του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και δεν είναι ούτε καπρίτσιο (υπέρβασης καθήκοντος) των golden boys ούτε ζήτημα κακής «ψυχολογίας» και  χαρακτήρα           (απληστίας κάποιων επιτελικών στελεχών)

Το σύστημα είναι άπληστο και εγωιστικά ανταγωνιστικό και με τη σειρά του διαμορφώνει ανάλογες πρακτικές και συνειδήσεις!

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι σπουδαγμένοι και τον μαρξισμό διάφοροι οικονομολόγοι κλπ αναλυτές παγκοσμίως αποσιωπούν την ερμηνεία αυτή που διατύπωσε ο Μαρξ πολλά χρόνια πριν θεωρώντας το φαινόμενο εγγενές, συστημική αδυναμία του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής,(αποτέλεσμα της συνεχούς πτώσης-μείωσης του μέσου ποσοστού κέρδους), και αποπροσανατολίζουν μετατοπίζοντας την κύρια αιτία της κρίσης στις ιδιοτροπίες των g.b. απ' εκείνων των συμφερόντων των αφεντικών τους.

Δηλαδή την επιδίωξη διατήρησης και αύξησης των κερδών παρ' όλη την μείωση του μ.π.κ. αυξάνοντας υπέρμετρα την παραγωγή και την προώθηση προς πώληση προϊόντων σε κορεσμένες αγορές.

Αν είναι έτσι τα πράγματα τότε πώς θα ελεγχθεί αυτή η υπερπαραγωγή προϊόντων που γεννά την κρίση; Τα μέτρα που προτείνονται (παγκοσμίως), κινούνται στις παρυφές του θέματος εκείθεν του προβλήματος, πέραν της κεντρικής περιοχής του. Η δε αυτορρύθμιση της αγοράς αποδείχθηκε μέγα φιάσκο!

Στην καλύτερη περίπτωση μέσα απ' τον επιχειρούμενο εξορθολογισμό της λειτουργίας του συστήματος (περιορισμός και έλεγχος των χρηματιστηριακών και τραπεζικών προϊόντων και δανεισμού)  προσπαθούν να ελέγξουν έμμεσα την ανάπτυξη ποιών και πόσων προϊόντων και των εταιρειών παραγωγής...

Ποιοί υπέρ ποιών συμφερόντων είναι το ζητούμενο.

Η κρατικοποίηση μεγάλων χρηματιστηριακών και τραπεζικών εταιρειών, ο περιορισμός του αριθμού μόχλευσης ιδίων κεφαλαίων, καθώς και η αύξηση των κεφαλαίων στήριξης-κάλυψης δανείων και επισφαλειών, η κατάργηση αντασφαλειών, η απαίτηση ασφαλέστερων εγγυήσεων προκείμενου για δανεισμό τρίτων και η ενγένει καλύτερη άνωθεν κεντρική (κρατική) εποπτεία είναι μερικά απ' τα μέτρα που αντιστοιχούν στις ήδη θεσμιζόμενες αλλαγές.

Πως αξιολογούνται τα μέτρα αυτά αποκρούοντας τόσο την ισοπέδωση της σημασίας τους όσο και τους πανηγυρισμούς που τα συνόδεψαν?

Κρίνοντας, την αντιφατικότητα των επιλογών, τον τρόπο εφαρμογής, αλλά και την κατεύθυνση, την φιλοσοφία τους παρατηρούμε ότι:

1.Δεν θίγονται και δεν τιμωρούνται οι κυρίως υπεύθυνοι. Απεναντίας τον λογαριασμό καλούνται να πληρώσουν οι λαοί. Το τεράστιο κόστος των μέτρων στήριξης των οικονομιών παγκοσμίως (βλέπε κυρίως τράπεζες) μετακυλύεται  απ΄ τις πλάτες εκείνων που είναι οι κυρίως υπεύθυνοι του κακού (σύστημα, τράπεζες, επιχειρηματίες), σ' εκείνους που το υφίστανται (λαοί).

2.Τα golden boys συνεχίζουν να λειτουργούν και να αμείβονται το ίδιο, χάνουν- κερδίζουν οι επιχειρήσεις που εργάζονται έτσι που να αναγκασθεί ο γενικός εισαγγελέας της Νέας Υόρκης να τους καταγγείλει δημόσια ως αμετανόητους και ασυνείδητους.

(Τα πρόσφατα, μετά την κρίση, παραδείγματα που επιβεβαιώνουν τα λόγια του είναι δυστυχώς άμετρα και προκλητικά!)

3. Δίχως την παραμικρή κύρωση ή αυτοκριτική έστω οι κορυφαίοι, μονοπωλιακής σχεδόν λειτουργίας μηχανισμοί πιστοποίησης, έλεγχου και αξιολόγησης τραπεζικών και άλλων προϊόντων και επιχειρήσεων όπως π.χ. η Morgan Stanley κ.α. παρέμειναν οι ίδιοι να εκτιμούν, με τον ίδιο τρόπο τα ίδια πράγματα με τα ίδια ακριβώς πρόσωπα όπως και πριν!

Τι αλήθεια θα εξαναγκάσει αυτούς τους παγκόσμιους οικονομικούς θεσμούς αξιολόγησης να αλλάξουν (και για ποιων εξυπηρέτηση) κριτήρια και συμπεριφορά; Μήπως κάποια υπεράνω κρατική εποπτεία επανδρωμένη με τα g.b. που μέχρι χθες ήταν οι γνωστοί απατεώνες;

Κι αν αυτά συμβαίνουν εκείθεν του Ατλαντικού εδώθε, στην Ευρώπη, στην Ρωσία στην Ιαπωνία και στην Ασία δεν φαίνεται να συμβαίνει τίποτε το καλύτερο, το διαφορετικό.

Στο εδώθε ημισφαίριο του πλανήτη την διαφορά την κάνει μόνον η Κίνα η οποία παρ' όλη την κρίση  των εξαγωγών κ.α δείχνει να κινείται ( η οικονομία της) με ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 8% και εξ αντικειμένου να αποτελεί την ατμομηχανή που οδηγεί πλέον την παγκόσμια οικονομία σε προοπτική ανάκαμψης.

Όταν σε χρόνο μέσα στην κρίση έχουμε αυτή την αντιμετώπιση, τι να περιμένει κανείς όταν χαλαρώσουν τα πράγματα και μειωθεί η γενική κατακραυγή που έτσι κι αλλιώς δεν φάνηκε να ενόχλησε τη συνείδηση κανενός «υπεύθυνου» (επιχειρηματία, τραπεζίτη ή πολιτικού).

Θα ξαναγυρίσουν με φόρα όλες οι παλιές συνήθειες και κυρίως η υπερπαραγωγή προϊόντων. Βλέπεις δεν μπορεί κανείς να επιβάλει το πόσο και γιατί είναι αρκετό το κέρδος μιας ιδιωτικής επιχείρησης. Ή να βάλει πλαφόν οροφής στα τιμολόγια ή στο ύψος της παραγωγής της. Καλώς ή μάλλον κακώς!

Τι γίνεται όμως όταν η αγορά δεν μπορεί η ίδια να τα ρυθμίσει, όπως μάταια επιμένουν οι πούροι νεοφιλελεύθεροι. Θα αναλάβει να τα ρυθμίσει το κράτος. Κάτω από ποιόν έλεγχο και στην υπηρεσία ποιων συμφερόντων; Είναι το κύριο πρόβλημα.

Εδώ ακριβώς βρίσκονται και οι υποκειμενικές ευθύνες πέραν των γνωστών καταγγελμένων και μη. Σε κάθε περίπτωση οι ευθύνες της αριστεράς παγκοσμίως είναι μεγάλες και είναι δυστυχώς κάτω των ορίων του επιπέδου συνείδησής της!

Αδυνατεί να εκμεταλλευτεί λόγω συντηρητικοποίησής της το ευνοϊκό κλίμα οξύνοντας την κριτική και ακουμπώντας και καλλιεργώντας κατάλληλα το γόνιμο έδαφος της αποκάλυψης και συνειδητοποίησης της σοβούσας κρίσης να προτείνει  και απαιτήσει λύσεις και αλλαγές που θα εξυπηρετούσαν βασικές λαϊκές ανάγκες και συμφέροντα.(σήμερα που οι άνεμοι είναι ευνοϊκοί).

Αντ' αυτού βλέπουμε μπρος στην πίεση της αδήριτης ανάγκης λήψης κρίσιμων αποφάσεων και μέτρων, η ολιγωρία της (αριστεράς) να γεννά γνωστούς φόβους και συντηρητικά αντανακλαστικά που εκμεταλλεύονται οι απανταχού νεοφιλελεύθεροι για να επαναφέρουν το κλυδωνιζόμενο σκάφος στα γνωστά «λιμάνια της αγωνιάς» των πολλών και της χαράς των λίγων.

Έστω κι αν τα τεράστια κεφάλαια που «κάηκαν» (και θα καούν) ζητούν εκδίκηση. Έστω κι αν οι λαοί υποφέρουν. Έστω κι αν ο Μαρξ είχε ήδη εξηγήσει το πώς και το γιατί.

Εκατόν πενήντα χρόνια μετά έχουμε πάθει όλοι σχεδόν, BLACK  OUT.

Ε  π  ι  λ  ο  γ  ο  ς

Στην προβλήτα των ελπίδων, περασμένα χρόνια, ανελέητοι πειρατές είχαν φτιάξει έναν ψεύτικο φάρο. Παραπλανούσαν έτσι τα καράβια που τσακίζονταν πάνω στα Βραχιά και οι πειρατές χιμούσαν και τα λεηλατούσαν.
Σήμερα χρόνια πολλά μετά είναι απελπισία να θωρείς μήπως και η φλόγα στο φάρο δυναμώνει...

Γρηγόρης Ραδίτσης, Θεσσαλονίκη 22 Αυγούστου 2009