βιβλίο: Κ Ρ Ι Σ Η  κ ι  Α π ό - κ ρ ι σ η

Ανατομία στη Φιλελεύθερη Παρακμή κι Αναψηλάφηση μιάς Επιθυμητής και Εφικτής Διεξόδου

Η Ελλάδα στην Αιχμή των Παγκόσμιων Κοινωνικών και Πολιτικών Εξελίξεων του 21ου Αιώνα

- ◊ - ◊ - ◊ -

Η εκδοτική προσπάθεια του Φυλλομάντη ξεκίνησε με βιβλίο του φίλου Δ. Τζουβάνου το οποίο στηρίζεται σε κείμενά του δημοσιευμένα ήδη στην ιστοσελίδα μας: κείμενα που γράφηκαν και δημοσιεύτηκαν από τις αρχές Απριλίου του 2009 ως τις αρχές Φεβρουάριου του 2010 και που έχουν επιλεγεί από τον συγγραφέα τους ώστε να συγκροτούν θεματική ενότητα. Θεματική ενότητα που συνεχίζει να βρίσκεται στο επίκεντρο της καυτής κοινωνικής και πολιτικής επικαιρότητας, εθνικής και διεθνούς, όπως άλλωστε υπογραμμίζει κι ο τίτλος του βιβλίου.

Με την έκδοση αυτή, ελπίζουμε ότι δώσαμε στην κρίση του αναγνώστη όχι μόνο ένα επίκαιρο κι ενημερωτικό βιβλίο, αλλά και μια ενδιαφέρουσα θεώρηση στα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα της εποχής μας.
Ελπίζουμε ακόμα -μια και οι έντυπες εκδόσεις έχουν ορισμένα πλεονεκτήματα σε σχέση με τις διαδικτυακές- ότι θα διευκολύνουμε την μελέτη τους και την ευρύτερη συζήτησή τους.
Τα κείμενα βασίζονται στα αντίστοιχα της ιστοσελίδας μας, ενώ συνοδεύονται από Πρόλογο του συγγραφέα και πολλά πρόσθετα σχόλια που θα φανούν χρήσιμα στον αναγνώστη.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τα μέσα Απριλίου 2010.

ISBN 978-960-99294-0-0                                           Σελίδες 248  -  Τιμή  15  €

Κεντρική διάθεση:

"ο φυλλομάντης", Λάμπρου Κατσώνη 11, Αθήνα 114.72. Τηλ: 210-64.22.232  Fax: 210-64.22.404  

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ε Ι Σ   Σ Τ Ο   Δ Ι Α Δ Ι Κ Τ Υ Ο

Αντίφωνο

Ε Γ Ρ Α Ψ Α Ν   Γ Ι Α   Τ Ο   Β Ι Β Λ Ι Ο

"Κρίση κι Από-κριση" δυὸ χρόνια

..Δυὸ  χρόνια ἀπὸ τὴν ἔκδοση τοῦ βιβλίου ΚΡΙΣΗ κι ΑΠΟΚΡΙΣΗ ( τὸν Ἀπρίλη 2010 ), ἑνὸς βιβλίου ποὺ ὁ φυλλομάντης καὶ ὁ συγγραφέας του πιστεύουμε πὼς «κάτι» εἶχε -καὶ ἔχει- νὰ πεῖ. Ἂν πράγματι αὐτό ἰσχύει τὸ κρίνουν οἱ ἀναγνῶστες πρῶτοι, ἔχοντες πλέον ὑπ' ὄψη τους καὶ τὶς ἐξελίξεις ποὺ μεσολάβησαν - ἰδίως τὶς κοινωνικοπολιτικὲς ἀναζητήσεις καὶ τὶς συναφεῖς καταθέσεις. Ἐλπίζουμε πάντως, ἐμεῖς, πὼς οἱ μερικὲς ἑκατοντάδες ἀντίτυπα ποὺ κινήθηκαν στὰ βιβλιοπωλεῖα εἶχαν -δίπλα στὶς διαδικτυακὲς ἀναρτήσεις τῶν κειμένων του- τὴν συνεισφορά τους στὶς ἀναζητήσεις αὐτές, ποὺ ἄλλωστε ἡ ἐπικαιρότητά τους οὐδόλως παρῆλθε, κάθε ἄλλο!

Μὲ τὴν εὐκαιρία, θέλουμε νὰ εὐχαριστήσουμε τὸν Νῖκο Φελέκη τοῦ Ἐπενδυτή, τὸν Τάσο Παππὰ τῆς Ἐλευθεροτυπίας, τὸν Γιῶργο Λακόπουλο τῶν Νέων, τὸν Χρῆστο Μαχαίρα τοῦ Ἔθνους καθὼς καὶ τὸ διαδικτυακὸ Ἀντίφωνο γιὰ τὴν παρουσίαση τοῦ βιβλίου ἀπὸ τὰ ἔντυπα καὶ τὶς στῆλες τους.
Θέλουμε ἐπίσης νὰ εὐχαριστήσουμε τὸν Φυλλοψάχτη, τὸν Μαυροπίνακα, τὸν Βασίλη Ξυδιά καὶ τὸν Λ. Σαράφη  ποὺ ἔκαναν τὸν κόπο νὰ σχολιάσουν τὸ βιβλίο ἀπὸ τὶς σελίδες ἐδῶ τοῦ φυλλομάντη προσφέροντες σὲ ἐμᾶς ἀλλὰ καὶ στοὺς ἀναγνῶστες πολύτιμα στοιχεῖα προβληματισμοῦ. _Απρίλιος 2012

ΤΥΠΟΣ: «ο Κόσμος του Επενδυτή» (Σάββατο 15 Μαΐου 2010)

"Ποιά είναι τα σημάδια μιας τέτοιας ανατολής, σε χρόνια όπου η παγκοσμιοποιημένη βαρβαρότητα μα και το αλλοτριωμένο ατομικιστικό όνειρο κυριαρχούν, όπου οι παλιές ελπίδες θάφτηκαν κάτω από τα ερείπια του σοβιετικού τείχους, όπου η κρίση σαρώνει βιοτικές κατακτήσεις, όπου η νέα γενιά των ανθρώπων γίνεται ολοκαύτωμα. Δεν είναι από μόνη της η κρίση ένας από μηχανής θεός. Πολλά, όμως, δείχνουν ότι των ανθρώπων το αληθινό όνειρο δεν είναι πλέον τόσο μακρινό. Ερωτήματα και απαντήσεις δια χειρός Δημήτρη Τζουβάνου, στο βιβλίο του Κρίση και Από-κριση που κυκλοφορεί από τον φυλλομάντη, διαδικτυακό περιοδικό πολιτικού και πολιτισμικού προβληματισμού, που τώρα ανοίγεται και στον χώρο των έντυπων εκδόσεων. Το βιβλίο περιλαμβάνει -εμπλουτισμένα και με πρόσθετα σχόλια- κείμενα του Δ. Τζουβάνου που έχουν δημοσιευτεί το 2009 και 2010 στην ιστοσελίδα www.filomantis.gr για την ανατομία της φιλελεύθερης παρακμής, τον κατεστημένο μαρξισμό, την υπέρβαση σύμπασας της Αριστεράς, την κρίση, την αναδόμηση του πολιτικού συστήματος, την ανάγκη νέας κοινωνικής συνείδησης.
Ο Δ.Τζουβάνος υπήρξε στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, έχει διατελέσει γ.γ. του υπουργείου Γεωργίας, έχει εργασθεί ως γεωπόνος μελετητής, καθώς και στη σύνταξη περιφερειακών και ευρωπαϊκών αναπτυξιακών προγραμμάτων."
~ * ~ * ~

ΤΥΠΟΣ: «ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» (Κυριακή 23 Μαΐου 2010)

"ΔΙΠΛΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
Κρίση κι Από-κριση. Ανατομία στη φιλελεύθερη Παρακμή. Είναι ο τίτλος του βιβλίου του Δ.Τζουβάνου από τις εκδόσεις Φυλλομάντης. Ο Δ.Τζουβάνος ήταν στέλεχος του αντιδικτατορικού αγώνα, ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ, από το οποίο διεγράφη το 1979 για να επιστρέψει το 1994.Ηταν γενικός γραμματέας του υπουργείου Γεωργίας από το 1997 μέχρι το 2000. Στον πρόλογο του ο συγγραφέας σημειώνει ότι η κυρία σύγκρουση σήμερα είναι αυτή με το αστικοφιλελεύθερο οικοδόμημα και την κεντρώα αιχμή του. Αναγκαία όμως είναι και η σύγκρουση με την αριστερά -το θνήσκον αυτό ιστορικό μόρφωμα μιας ζηλωτικά οργανωμένης αλλοτρίωσης- που παρεμποδίζει την κοινωνική χειραφέτηση. Τ.Π. "
~ * ~ * ~

ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ: Φυλλοψάχτης

"ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ «...ΑΠΟ-ΚΡΙΣΗΣ»"
Μιας και λοιπόν η μελέτη του βιβλίου «Κρίση και Από-κριση» δεν είναι για τις πανελλήνιες αλλά για το Πανελλήνιο, θα εκθέσω κάποιες πρώτες σημειώσεις.
Εν μαθητεία και φωτοφοβία ταυτόχρονα μελετούμε τις τολμηρές «διαφάνειες» που προβάλει στου «μυαλού τα ροκανίδια», ο Δ.Τ. Ο κόπος και ο Τόπος κοινός από καιρό (καθώς και από καιρού εις καιρόν).
Διαπιστωμένο από καιρό ότι εισβάλουν Νέα ζητήματα. Ναι, αλλά τι είδους νέα; Νέα λοιπόν κυρίως από δυο αλληλένδετες συνέπειες-αφορμές: 1. Πλήττουν -χρεώνουν καθοριστικά τα παντοειδή στερεότυπα και 2. συνιστούν ΔΟΜΙΚΑ χαρακτηριστικά των όποιων απαντήσεων επιχειρηθούν για μια ουσιαστικά ΑΛΛΗ κατάσταση. Νέα λοιπόν, δηλαδή Δομικά, δηλαδή Κοινά-Απαραίτητα-Οργανικά των όποιων σημερινών-αυριανών αναζητήσεων.
Η προσέγγισή μου δωρική, κυρίως για λόγους οικο-νομίας αλλά και μιας χρόνιας βαρεμάρας για αναλυτικές προσεγγίσεις (εδώ είμαι βέβαιος ότι θα βρω πολλούς συμμάχους). Επιχειρώ (κατά πως καταλαβαίνω δηλαδή) να διακρίνω- υπογραμμίσω ορισμένα ουσιαστικά στοιχεία τα οποία αφορούν (κατά πως καταλαβαίνω, πάλι) μια Νέα Θεώρηση, όχι ξένη (από αυτά που γνωρίζουμε ή πιστεύουμε) ωστόσο δημιουργικά-αφυπνιστικά ανταγωνιστική προς όλα αυτά.
Να ξεκαθαρίσω ότι δεν θα αναφερθώ σε ζητήματα «ξεχασμένα» ή «αγνοημένα» (όπως Οικονομία = οικονομική Πολιτική, Κοινωνία = Υποκείμενο, τα σχετικά με επιστημονικούς (κι αβίωτους) σοσιαλισμούς κ.λπ).

Α) Επαρχιώτης στην Ομόνοια ή αντάρτης στην πόλη και επιχειρηματίας στο χωριό.
Τέτοιες κουβέντες βέβαια δεν είναι να τις παίρνεις κανείς τοις μετρητοίς. Είναι σαφές ωστόσο ότι εισάγεται ως Νέο-Δομικό το στοιχείο κατανόησης και ερμηνείας δυο κρίσιμων μεγεθών στην προϊούσα ανεβο-κατηφόρα της κοινωνίας. Ο νέος της φωτιάς και το νέο επιχειρείν εγκολπώνονται στρατηγικά στην αναστάσιμη προσπάθεια μιας κοινωνίας που χρωστά στο διπλανό της και στο παιδί της (δεν δανειζόμαστε από το Δ.Ν.Τ, κατά πως λένε τα ΜΜΕ, αλλά από το μέλλον). Μια νέα θεώρηση με καταλυτικά χειραφετητικά στοιχεία που σχετίζει δυναμικά-δημιουργικά, γκρεμίσματα και κτισίματα (κατά τον Παλαμά).
Ταυτόχρονα αίρει-αμφισβητεί τις επιχειρούμενες απαγορεύσεις τέτοιων προσεγγίσεων καθώς και τους κάθε είδους φορείς που εκδίδουν τέτοια «απαγορευτικά». Είναι προέκταση και αναβαθμός του ότι «η αγάπη δουλεύει για το σοσιαλισμό» (εξίσου απαγορευμένο-ξενερωμένο). Η σχέση του καιώμενου-εμπρηστή (κυρίως ηθών) νέου με τον επιχειρηματία-παραγωγό στην προοπτική (τους) για απελευθέρωση-άρση-σύγκλιση, συνιστά δομικό σοσιαλιστικό (δηλ. μεταβατικό) στοιχείο.

Β) Αποκαπιταλιστικοποίηση - σοσιαλιστικοποίηση
Το «Πριν» και το «Μετά» είναι του δόγματος κρίση και όχι για να το καταπιούμε αμάσητο-αδούλευτο. Ο πληθωρικός ή αναιμικός που γαζώνει με κιμωλία (ή με σφαίρες) τη γραμμή του διαχωρισμού τους, έχει ισχύ και πέραση μέχρι η κοινωνική αυτοσυνειδησία να τα ορίσει αλλιώς: ως απλά μια κιμωλία στον πίνακα. Τότε δεν θα προετοιμάζεται ησυχαστικά/κομματικά για τη μεταθανάτια/μετακαπιταλιστική ζωή. Θα ξέρει/πράττει ήδη το ΑΛΛΟ και θα αποκαπιταλιστικοποιεί \σοσιαλιστικοποιεί τη ζωή του. Το Πριν και το Μετά καθώς και η προετοιμασία για το «ντου» είναι που διέπει ως λογική όλη την αριστερά, η οποία και αναλαμβάνει να τα διδάξει και παραπέρα. Λογική βαθύτατα αντι-διαλεκτική α-μαρξική.  Αυτ- απάτη.
Στη Νέα θεώρηση του βιβλίου αποτολμάται μια διαλεκτική που προάγει τις υφιστάμενες, πάντα σε διαρκεί αντιπαλότητα με την αριστερά σε ότι αφορά τα καπιταλιστικά και σοσιαλιστικά. Ωστόσο παρέχει πολλά πεδία, σε όλο το βιβλίο, και ένα κλικ χρειάζεται για να καταλάβει κανείς το σοσιαλιστικό και μη παρόν του.
Έναντι λοιπόν εφόδων και ασκητικής υπομονής, η ανάσταση μπερδεύεται συνεχώς στα πόδια μας και εγκαλεί σε υπερβάσεις, παρότι εν ταυτώ και έναντι ενός πινακίου φακής βιώνουμε σε αργή κίνηση τον Γολγοθά του Ιούδα. (όχι του προδότη, του Άλλου).
Αποκαπιταλιστικοποίηση/ σοσιαλιστικοποίηση απ' τα χλωρά μας που φυτρώνουν και ξανά φυτρώνουν αιώνες, υπό το «κράτος» της Άνοιξης του Ελύτη. Από τα χλωρά μας που ρωτούν και ξανά ρωτούν, στο «κράτος» της Άνοιξης του Δεκέμβρη.
Αποκαπιταλιστικοποίηση/ σοσιαλιστικοποίηση, δηλαδή μετασχηματισμός του τώρα σε αύριο ή καλύτερα του Νυν σε Αεί. 

Γ) Το επιχειρείν και στο σοσιαλισμό.
Κίνημα προσώπων (≠ μαζικό κίνημα), σχέση-κίνημα παραγωγών-δημιουργών (≠ μισθωτών). Το θέμα μας λοιπόν: Οι άνθρωποι που επιχειρούν-δημιουργούν και η έξοδός τους από ένα φαύλο κύκλο δόξας-χρήματος, αφόρητο για το μη παρασιτικό-ατομικιστικό τους πλευρό (απ' αυτό που δεν κοιμάσαι). Παραγωγικό «μοντέλο» χωρίς αυτούς (και τον αγώνα τους/μας στο φαύλο τους κύκλο) δεν συγκροτείται. Και αυτό σήμερα βρίσκεται στο πυρήνα της κρίσης. «Τί και Πώς παράγουμε», δηλαδή Ως τί και Ως πώς το παράγουμε. Ως μισθωτοί -δηλαδή αλλοτριωμένοι ως προς τη βιοτική μας ανάγκη- ενός λίγου κράτους και πολύ ιδιώτη εργοδότη ή ενός πολύ Κράτους «λαϊκού» =του λαϊκού Κόμματος, αλλά πάντα ως μισθωτοί (=δομικός καθοριστικός παράγοντας στις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής) είμαστε χαμένοι είτε με τους δικούς μας είτε με τους άλλους. Ως Παραγωγοί-Δημιουργοί μόνο μπορούμε να αποκαταστήσουμε το Σώμα Κοινωνίας, το πάντα κομμουνιστικό-κοινοτικό ≠ κομμουνιστικο-κρατικό.

Δ) «ασώματες βελτιώσεις»
Βαθύς Τόπος για την αλληλοφαγομένη «γεωγραφία» μας -δεξιά, κέντρο, αριστερά- το κοινό φιλελεύθερο-θετικιστικό φιλοσόφημα με διασταυρώσεις και αποκλίσεις. Όλοι δεν είναι ίσοι, για τη δεξιά. Όλοι θα γίνουν ίσοι, δια του Προκρούστη, με την αριστερά. Το δίκιο της φύσης (τους) και το δίκιο του «δαρβινικού» μηχανισμού (επίσης της «φύσης» τους). Από κοινού επιχειρούν να εγκαθιδρύσουν την ασώματη κεφαλή. Σε αντίθεση με τον ακτιβιστή Μαρξ, τα θετικιστικο-φιλελεύθερα μαξιλάρια, μαρκάρουν επιλεκτικά μια προοπτική ισότητας που θα την ζήλευαν, αλλά για κακή μας τύχη είναι ουτοπική. Σε αντίθεση με τον υπερ-ιστορικό Μαρξ, τα θετικιστικο-υλιστικά μαξιλάρια, μαρκάρουν τα ακτιβίστικα τής «όπου ναναι έρχεται» αλλαγής, ακυρώνοντας ιδεολογικά-πολιτικά και ηθικά το πρόταγμά τους για ανατροπή.
Ωστόσο μέχρι τώρα το μόνο φάντασμα που κυκλοφορεί πάνω από τα κεφάλια τους είναι του ίδιου του Μαρξ και των παραγωγικών σχέσεων που διέκρινε ως το θεμελιώδες μια κοινωνικής-σοσιαλιστικής ζωής. Το Σώμα δηλαδή γεννά την αλλαγή του και στο Σώμα εγγράφεται η ποιότητα της φάσης Του. Οι παραγωγικές δυνάμεις είναι του κοινωνικού Σώματος και όχι του κόμματος.
Οι «ασώματες βελτιώσεις» ή αλλιώς «ευημερούν μόνο οι αριθμοί» αποτελούν κοινό έδαφος του δεξιο-αριστερού συστήματος οι μεν αγοραία οι δε κρατικά (σταχανοβισμός ή με βραβεύσεις της πρώτης αρμέχτρας).
Τα «εσώτερα» στα εξώτερα.

Ε) Κρίση των Απαντήσεων
Πολύ σωστά προβάλλει την ουσία της σημερινής κρίσης ο Δ.Τ ως «κρίση του νεωτερικού πολιτισμού». Ως κρίση Αξιών των οποίων η αναιμία παρέχει ανάσες και ανακοπές (αρρυθμίες και περιοδικές κρίσεις) στο κυρίως καπιταλιστικό και αναιμικά σοσιαλιστικό παρόν, αλλά πάντα κυρίαρχα φιλελεύθερο.
Γεγονός που μας διευκολύνει να θέσουμε, την κυρίαρχη πλευρά του φαινομένου, ως κρίση των απαντήσεων.
Είναι ο ουσιαστικά αναπάντητος -λόγω κοινωνικοπολιτικής ανευθύνης και ανελευθερίας- καπιταλιστικός αντικοινωνικός τρόπος παραγωγής και οι αλλοτριωμένες προσπάθειες που συσκοτίζουν την υπαρκτή  -κοινωνικοπολιτική-  δυνατότητα απάντησης.
Το αγοραίο της κεντροαριστεράς-κεντροδεξιάς και το κρατικό της αριστεράς είναι σε κρίση, μαζί με το κουτοπόνηρο-ελπιδοφόρο δικό μας ΔΓ-ΔΑ (= το ζυγιάζω;, το σκέφτομαι;).

Το ιδεολογικό ως επίλογος
Συνωστίζονται θεσμολάγνες υποκειμενικότητες και ένεκα οι συνθήκες «θεσμοί» σε ένα διεκδικητισμό προσπαθώντας να αποσπάσουν από τον «αντίπαλο» αντίτιμο της προσφοράς τους. Το ΚΚΕ εδώ είναι πιο πονηρό διότι γνωρίζει ότι ο αντίπαλος δεν μπορεί να δώσει άρα η μηχανή θα σκάσει (και σκάει εδώ και εκατό χρόνια). Πέφτει, πέφτει, πέφτει και ακόμα τα ποσοστά μας δεν τα ‘χει φτάσει (δεν μπορεί, θα μας έχουν μουντζώσει). Και το μόνο που θέλουμε είναι το κουμάντο για λογαριασμό τους και μάλιστα με προγραμματικές δεσμεύσεις ότι το κουμάντο (μάκρο-μακροπρόθεσμα θα τους επιστραφεί). Κι' αυτοί τού απαντούν, κάτι δεκαετίες τώρα, ότι «ζωή που δεν μοιράζεται είναι ζωή κλεμμένη».
Το μόνο λοιπόν ξεχασμένο θέμα το οποίο θέλω να υπογραμμίσω, όπως επανέρχεται από το βιβλίο, είναι η θέληση-ανάγκη για μια ΑΛΛΗ ιδεολογία. Το ιδεολογικό πρόταγμα της κοινωνίας είναι τα αξιακά θέλω/μπορώ ως κοινωνία και εν κοινωνία. Είναι οι ενσώματες «βελτιώσεις»-υπερβάσεις. Είναι το Νυν του Αεί, το Τώρα του Αύριο, ο Γνωστός του Ξένου, ο Σταύρος του Στέλιου, ο Μέσος του Άκρου, ο Εγγονός του Μίκη.
Να που αρχίζει και το ψηλαφεί και μέρος της «οργανικής διανόησης». Αξιόλογες ενέργειες πειρατικά βεβαίως, με το ΄να μάτι τυφλό. Ο Ράμφος για 4η δημοκρατία, κουρασμένος ανατολικά φρεσκαρισμένος κατά τη δύση, αλλά πάντα άξιος προσοχής. Ο Κοντογιώργης «για 4η» και κάτι ακόμα πιο δημοκρατικό και πιο δικό μας. Ο Παπακωνσταντίνου (ο δημοσιογράφος) αναλύει το σήμερα καλύτερα από την αγωνιστική αφασία και μας παροτρύνει (επιφυλακτικά δε λέω) για ένα ακόμα καλύτερο κομμουνιστικό κίνημα «χωρίς τα λάθη του παρελθόντος» (τα εκατό χρόνια που λέγαμε). Απ' τους άλλους οι Κ.Κ και Γ.Π βυθίζονται-πνίγονται στις σκέψεις τους.
Στο βιβλίο ωστόσο υπάρχουν απαντήσεις πέραν των παραπάνω. Σε όσους μάλιστα διαπιστώνουν (σε προχωρημένο διάβασμα) δυσκολίες και μεταιχμιακά βήματα αξίζει να τα κατανοήσουν ως «αποδεικτικά» στοιχεία ότι βρισκόμαστε στην ουσία, με ψάξιμο βαθύ και δια-θέσεις καθ-ολικές.
Άνοιξη του 2010
Φυλλοψάχτης, ανταποκριτής κ.α.

~ * ~ * ~

ΤΥΠΟΣ: «Tο ΕΘΝΟΣ» (Πέμπτη 10 Ιουνίου 2010)

"ΑΠΟ-ΚΡΙΣΕΙΣ
Πρόσωπο γνωστό στην κεντροαριστερά και με θητεία πολύχρονη στα εσωκομματικά του ΠΑΣΟΚ, ο Δημήτρης Τζουβάνος συνεχίζει να «ψάχνεται»... Εκδότης παλιότερα του σοσιαλιστικού περιοδικού «Φυλλάδιο», ο Τζουβάνος, που χρημάτισε και γενικός γραμματέας του υπουργείου Γεωργίας την πρώτη τετραετία Σημίτη, ξαναβάζει τις σκέψεις του στο χαρτί, δοκιμάζοντας να δώσει τις δικές του απαντήσεις στα ερωτήματα των καιρών. Το βιβλίο του, που κυκλοφορεί ήδη από τις εκδόσεις «Φυλλομάντης», τιτλοφορείται «Κρίση κι Από - κριση» και, όπως λέει ο ίδιος, είναι «μια ανατομία στη φιλελεύθερη παρακμή» και, παράλληλα, μια «προσπάθεια αναζήτησης μιας επιθυμητής και εφικτής διεξόδου». Oσοι πιστοί του είδους, στα κεντρικά βιβλιοπωλεία... ΜΑΧ."


~ * ~ * ~

ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ: Λ. Σαράφης (11 Ιουνίου 2010)

"ΤΑΠΕΙΝΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ
Λιγα σχολια για το χρησιμο, απο πολλες αποψεις, βιβλιο του Δ.Τ.
1) Το βιβλιο συμβαλλει στον προσανατολισμο της σαστισμενης, τσαλακωμενης, απογοητευμενης κοινωνιας. Απευθυνεται βεβαιως σε οσους στο διπολο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ-ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ ειναι προσανατολισμενοι στο δευτερο πολο -και ειναι πολλοι, ασχετα αν δεν τοχουν καταλαβει και οι ιδιοι !
2) Δυστυχως ομως, λιγοι εχουν διαθεση για ζορισμα, για βαθυτερο ψαξιμο, για διεισδυτικες ματιες σε νεα ζητηματα μεσα σ' ενα συνθετο κοσμο. Να ξεκολλησουν απο στερεοτυπα και δογματα που καθηλωνουν. Να ξεφυγουν απο προσωπικους εγωισμους που αλλοτριωνουν..
Εξ αιτιας των παραπανω παθολογιων, λιγοι σχετικα θα εκτιμησουν το περιεχομενο του βιβλιου -τουλαχιστον σε πρωτη φαση. Ολοι παντως θα αναγκασθουμε κατα περισταση και κατα ζορισμα να το δουμε και να το ξαναδουμε κι..αργοτερα.
3) Το βιβλιο αποτελει επισης και ολοκληρωμενη εναλλακτικη  προταση  στο αθλιο συστημα που μας περιβαλλει και μαλιστα με λεπτομερειες, οπως π.χ  στο(6) κεφαλαιο του "ΦΟΡΕΙΟΥ"-Στοιχεια οικοδομικης απο υλικα κατεδαφισης. Λεπτομερειες που κανουν τζιζ  δηλ. καινε και πονανε, οταν δεν ξαφνιαζουν! Αλλα ταυτοχρονα ρεαλιστικες και υπερβατικες, τουτεστιν για γηινους και φευγατους...
4) Μεγα προσον αποτελει η κατοχη της διαλεκτικης απο τον συγγραφεα -πραγμα σχεδον ανυπαρκτο στην ευρεια αριστερα και αιτια εν πολλοις πολλων κακοδαιμονιων της.
Καλο κουραγιο φιλοι αναγνωστες

ΣΗΜ. Και η αφιερωση του πονηματος στον γιγαντα  ΜΙΚΗ, το πολυτροπο αυτο ποταμι, την ψυχη της πατριδας μας, με ενθουσιασε
Σαλονικη 11-6-2010

~ * ~ * ~

ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ: Μαυροπίνακας (12 Ιουνίου 2010)

"ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΒΟΛΙΚΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ

Τελικώς η περιλάλητη "trahison des clercs", η προδοσία των διανοούμενων, δεν μπορεί να θεωρηθεί πλήρης απάντηση παρ' όλο τον σχετικό μόχθο των συνεπών. Για πρώτη φορά συμπίπτουν εν σιωπή και ανάρθροις. Για πρώτη φορά η σιωπή της διανόησης έχει στοιχεία (φορσέ) τιμιότητας ίσως δε και κάποιας αυτογνωσίας ανάκατης με θόλωση σκοποθηρικών βλέψεων. Με αυτόν τον τρόπο η προδοσία, ως προκεχωρημένη πανουργία του Λόγου, όχι μόνο προδίδει ακόμη και τον εαυτό της αφού η κατάντια της αναγκάζεται να ερωτοτροπήσει με αυτοκατανοήσεις μήπως και ξαναποκτήσει καθρέφτη, αλλ' επί πλέον εκθέτει και τους συνεπείς, αφού η στέρεη ως τώρα καλλιέπειά τους δεν μπορεί να συλλάβει ότι ενδεχομένως η σιωπή των προδοτών έχει το ίδιο κίνητρο με τις δικές τους κραυγές. Η πανουργία έγκειται στο ότι η σιωπή των πρώτων δεν έχει χαμηλότερο (ηθικό μα και πολιτικό) ανάστημα από τα άναρθρα των καταστιχογραφημένων δεύτερων. Αμφότεροι στερήθησαν απροειδοποίητοι το δικαίωμα στο ψεύδος και κανείς πλέον δεν μπορεί να επικαλείται για αλήθεια του το ψέμα του άλλου, μια και το ορθόν δεν είναι το αντίστροφο του αντεστραμμένου. Κι επίσης, στο ότι και οι δύο πλευρές καταδεικνύονται ανίκανες να επιτελέσουν το πράγματι έργο τους, δηλαδή να χειραγωγήσουν τις εξελίξεις.

Σε όλους τους ντεκυβέ άναυδους, σε όσους βολεύονται να βολοδέρνουν μεταξύ ασκητείας και μέθης, μα ιδίως σε αυτούς τους χτικιασμένους συνεπείς διανοούμενους, χαρίζω με αισιόδοξη φρίκη μια φράση του Αντόρνο: Το σχεδόν άλυτο πρόβλημα είναι να μην αφίεται κανείς να αποβλακώνεται ούτε από την εξουσία των άλλων ούτε από τη δική του ανισχυρότητα.

Επιθυμώντας πενιχρή συμβολή στην απο-αποβλάκωση, δεν προτίθεμαι να σχολιάσω τούτο ή εκείνο το περιεχόμενο του βιβλίου, αγαπητέ Δημήτρη,  (παρά μόνο εν παρενθέσει και αφοριστικώς. Μια Κιβωτός, με του καιρού τ' αλφαβητάρι και της αγάπης λόγια φυλαχτό. Από τα ποταμάκια που κελαρίζουν μα πρέπει να σκύψεις για να πιεις). Θα σταθώ μόνο σε ένα σημείο μιας και πήρα τέτοιο επίμονο ερέθισμα κι από τις συναναστροφές μου και το περιβάλλον μου. «Δύσκολο βιβλίο, κουραστική στριφνή γλώσσα» και τα όμοια. Εάν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς θα πρέπει να ομολογήσουμε την ανειλικρίνεια μιάς τέτοιας κριτικής. Ρέποντας στην κριτική του για τη γλώσσα ο αναγνώστης παραιτείται από τον κόπο του δύσβατου. Θέλει μία Κιβωτό φτιαγμένη από σανίδι, την επανάσταση εγκιβωτισμένη σε φόρμα Άρλεκιν, ή σε αυστηρή οξυζενέ «επιστημονική» φόρμα, που δεν είναι παρά το Άρλεκιν των γνώριμων διανοούμενων στους οποίους ήδη αναφερθήκαμε. Ή στην φόρμα μιάς καλοστρωμένης λογικής συνεπαγωγής που θα μπορούσε ευχερώς να παρακολουθηθεί και να κριθεί! από τον κοινό νου χωρίς να χρειαστεί να ακονίσει κατακερματισμένα και αμβλυμένα εργαλεία. Η μόνη ειλικρίνεια που υπάρχει στο θέμα είναι πως μέσα από τη συζήτηση κυβεύεται η μετάβαση από το γνώριμο στο καινούργιο, από το εύκολο στο δύσκολο, από το υπάρχον στο δυνάμει, από το ευθύγραμμο στο διαλεκτικό ή, για να παραφράσουμε κάπως τον Ελυάρ, από τον γύψο στο μάρμαρο. Η μάχη για τέτοια κείμενα είναι πάντοτε μάχη για την απόρριψη προφάσεων τού ευθέως και των ακολουθητών του, του στρωτού και του από παλιά μασημένου. Μάχη για την ανόρθωση του υποκειμένου απέναντι στις τεχνικές ροπές του.

Ποιός είναι ο χώρος ευθύνης του αναγνώστη; Ποιόν κόσμο συγκροτεί η τάδε ή δείνα σχέση του με βιβλίο που πιάνει στα χέρια του; Θα μπορούσα να συνεχίσω πάνω εδώ, μισο-θυμωμένα και μισο-φίλια. Αρκούμαι προς το παρόν σε όσους φίλους ονειρεύονται την πνευματική τους ανάσταση άκοπη, κάτι σαν εύρημα του Κοντορεβιθούλη με τα σποράκια, και υπεραμύνονται παντός τετριμμένου και εκπορευόμενου από τις κυρίαρχες πολιτικές τρόπου, να προτείνω να ξαναγυρίσουν στον καίριο Αντόρνο (που όπως φαίνεται έχει την τιμητική του σήμερα) :

«Ως συγγραφέας θα αποκτήσει κανείς την εμπειρία ότι, όσο ακριβέστερα, πιο ευσυνείδητα και αντικειμενικά πιο ευάρμοστα εκφράζεται, τόσο πιο δυσνόητο θεωρείται το συγγραφικό αποτέλεσμα, ενώ μόλις διατυπώσει χαλαρά και ανεύθυνα, ανταμείβεται με κάποια κατανόηση. Δεν ωφελεί διόλου να αποφύγει ασκητικά όλα τα στοιχεία της ειδικής γλώσσας, όλους τους υπαινιγμούς στην ανύπαρκτη πια σφαίρα της μόρφωσης. Η αυστηρότητα και η καθαρότητα της γλωσσικής δομής προκαλούν, ακόμη και αν αυτή είναι απλούστατη, μάλλον ένα κενό. Η τσαπατσουλιά, η σύμπλευση με το γνώριμο ρεύμα του λόγου, εκλαμβάνεται ως ένδειξη συμμετοχής και επαφής: ξέρει κανείς τί θέλει γιατί ξέρει τί θέλει ο άλλος. Αν κανείς κατά τη διατύπωση στρέφει την προσοχή του στο πραγματευόμενο θέμα και όχι στην επικοινωνία, γίνεται ύποπτος: το εξειδικευμένο, μη δανεισμένο από έτοιμα σχήματα φαίνεται να μη λογαριάζει τίποτα, ένα σύμπτωμα παραξενιάς, σχεδόν σύγχυσης. Η σύγχρονη Λογική, τόσο φαντασμένη για τη σαφήνειά της, έχει υποδεχτεί απλοϊκά αυτή τη διαστροφή υπό την κατηγορία τής καθημερινής γλώσσας. Η αόριστη έκφραση επιτρέπει στον προσλαμβάνοντα να φανταστεί περίπου ό,τι τού είναι ευπρόσδεκτο και ό,τι έτσι κι αλλιώς εννοεί ο ίδιος. Η αυστηρή έκφραση επιβάλλει τη μονοσήμαντα σαφή αντίληψη, την προσπάθεια της έννοιας, από τις οποίες ξεσυνηθίζουν τους ανθρώπους συνειδητά και απαιτούν από αυτούς αναστολή των τρεχουσών κρίσεων ενόψει οποιουδήποτε περιεχομένου, άρα έναν αποχωρισμό, στον οποίο [η αυστηρή έκφραση] εναντιώνεται με δριμύτητα. Κατανοητό θεωρούν μόνο ό,τι δεν χρειάζεται πρώτα να το καταλάβουν· μόνο η στην πραγματικότητα αλλοτριωμένη, η σφραγισμένη από το εμπόριο λέξη τούς εγγίζει σαν οικεία. Λίγα πράγματα συμβάλλουν τόσο πολύ στην εξαχρείωση των διανοούμενων. Όποιος θέλει να την αποφύγει, πρέπει να αντιληφθεί τη συμβουλή για την προτεραιότητα της μετάδοσης ως προδοσία σε βάρος των μεταδιδομένων.-»
Μαυροπίνακας ~ * ~ * ~

ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ: Βασίλης Ξυδιάς (30 Ιουλίου 2010)

"ΕΝΑ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΟ ΒΙΒΛΙΟ;
Αν κρίνω από τα σχόλια που διαβάζω εδώ στον «Φυλλομάντη», φαίνεται ότι το βιβλίο του Δ. Τζουβάνου εμπνέει ποιητικά - ίσως όχι άδικα. Ζητώ λοιπόν συγγνώμη από τους φίλους της ιστοσελίδας που θα προσγειώσω κάπως τη συζήτηση, τουλάχιστον ως προς το ύφος.

Απ' όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω, το βιβλίο αυτό είναι η μοναδική από τις αναλύσεις που έχουν γραφτεί για την κρίση που λέει κάτι (εννοώ δηλαδή να λέει κάτι που δεν το ξέραμε από πριν). Κι αυτή είναι ίσως η δυσκολία του. Ότι ζητά από τον αναγνώστη να κατανοήσει κάτι που πριν αγνοούσε, που δεν γνώριζε. Και, όπως είναι γνωστό από τα χρόνια ήδη του Σωκράτη, υπάρχουν δύο είδη άγνοιας: αυτού που αγνοεί ότι αγνοεί και αυτού που γνωρίζει ότι αγνοεί. Η πρώτη μυρίζει αχρειότητα και είναι το εισιτήριο για την είσοδο στον όχλο· η δεύτερη συγγενεύει με τη φιλοσοφία (στην κυριολεξία του όρου) και είναι το θεμέλιο της πολιτικής (επίσης με την κυριολεξία του όρου). Ο Δ. Τζουβάνος ζητά από τον αναγνώστη του να αναγνωρίσει την άγνοιά του παίρνοντας μυρωδιά φιλοσόφου και βάζοντας υποψηφιότητα για πολίτης. Όντως δύσκολο! Κι η δυσκολία δεν είναι μόνον, ούτε κυρίως, ψυχολογική. Το ζήτημα είναι εν μέρει μορφωτικό, εν μέρει υπαρξιακό - και τα δύο εκβάλλουν στο πολιτικό αδιέξοδο που βιώνουμε.

Αυτό που κατάλαβα απ' όσα λέει ο Δ. Τζουβάνος είναι ότι το πασπάλισμα μαρξισμού με το οποίο επενδύθηκε η μεταπολιτευτική Ελλάδα δεν βοήθησε στην επιβίωση του ελληνικού καπιταλισμού μόνο ως εξωτερικό του δεκανίκι, αλλά συνέβαλε καθοριστικά στην ανασυγκρότησή του ως ουσιώδες συγκολλητικό υλικό του. Ότι ο μαρξισμός αυτής της αριστεράς που μπερδεύει τη δικαιοσύνη με τα δικαιώματα και την ευτυχία με τον κομφορμισμό, ... που δεν θυμάται πλέον ποια είναι η διαφορά της αξίας χρήσης από την αξία ανταλλαγής, ... ούτε τί θα πει κατοχή των μέσων παραγωγής (αφού το μόνο που τη νοιάζει είναι η «δικαιότερη» κατανομή εισοδήματος), και ... που τρέχει δεύτερη και καταϊδρωμένη πίσω από όλες τις επιμέρους μόδες της σύγχρονης διαμαρτύρησης (οικολογία, φεμινισμός κ.τ.ό.) χωρίς να τις εντάσσει σε ένα καθολικό κίνημα κατά της ανθρώπινης αλλοτρίωσης, ... αυτός λοιπόν ο μαρξισμός υπήρξε οργανικό δομικό στοιχείο της νέας παρασιτικής μεταπολιτευτικής Ελλάδας· ιδίως από τότε που η (κεντρο)αριστερά μπήκε στο κόλπο της κρατικής διαχείρισης και της διανομής του δημόσιου χρήματος. Ότι αυτός ο μαρξισμός χρησιμοποιήθηκε ως βασικό στοιχείο του υποκριτικού μίγματος απελευθερωτικής ρητορικής και δουλικής πράξης, που αποδείχθηκε τόσο απαραίτητο για τη στρατηγική συμμαχία, κυρίως μεταξύ της νέας παρασιτικής ολιγαρχίας και των πολιτικο-δημοσιογραφικών της σφουγγοκωλάριων - αλλά και όλων των άλλων συμπληρωματικών εξ ίσου παρασιτικών μικρομεσαίων κυκλωμάτων που απομυζούν τη χώρα σε όλα τα επίπεδα και όλες τις άκρες της (από το Σύνταγμα έως το Καστελόριζο). Και ότι η αμετανόητη αυτή αριστερά (είτε στην κυβερνώσα εκδοχή της, είτε στην άλλη, την «πετάει ο γάιδαρος, πετάει, αλλά χρειάζεται βελτίωση το σύστημα προσγειώσεως», είτε στην τρίτη, τη «βαστάτε μας, γιατί εμείς από αστεία δεν σηκώνουμε») δεν μπορεί να βρει διέξοδο από την κρίση, αφού το μόνο που είναι σε θέση να κάνει, με τα μυαλά που κουβαλάει, είναι να αναμασά με πικρή νοσταλγία παλαιο- ή νεο- κεϋνσιανές συνταγές αναδιανομής, αφήνοντας άθικτο τον κοινωνικό και ηθικό παρασιτισμό που έθρεψε την κρίση.

Απευθυνόμενο κατά μεγάλο βαθμό στο πολιτικό στελεχικό αυτής της αριστεράς, το βιβλίο του Δ. Τζουβάνου μοιάζει καταδικασμένο. Τους ζητά (μας ζητά) να αλλάξουμε. Να δούμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη και να γίνουμε καλύτεροι. Εμείς όμως δεν το θέλαμε αυτό. Θέλαμε ένα βιβλίο που θα το διατρέχαμε γρήγορα σε δυόμιση ώρες και θα το καταλαβαίναμε αμέσως· διότι θα μας εξηγούσε αυτό που - ως αριστεροί - το ξέρουμε ήδη καλά: ότι είναι δυνατόν να βελτιωθούν όλα τα άλλα και εμείς να μείνουμε ίδιοι. Το βιβλίο όμως αυτό λέει ότι η κρίση αυτή κραυγάζει για μια αλλαγή όχι μόνο της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και της αριστεράς και των αριστερών σε ηθικό, μορφωτικό και πολιτικό επίπεδο. Αυτή είναι η καισαρική διαφορά αυτής της ανάλυσης για την κρίση από τις άλλες που έχω υπ' όψη μου. Είπα ότι το βιβλίο είναι καταδικασμένο; Μάλλον θα έπρεπε να πω «σταυροαναστάσιμο».
Ιούλιος 2010, Βασίλης Ξυδιάς

~ * ~ * ~

ΤΥΠΟΣ: «ΤΑ ΝΕΑ» (βιβλιοπαρουσίαση στο ΒΙΒΛΙΟΔΡΟΜΙΟ-Ιδέες) Σάββατο 7 Αυγούστου 2010). Του Γιώργου Λακόπουλου

"Η ΚΡΙΣΗ ΩΣ ΙΜΑΝΤΑΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΕ ΑΛΛΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ
Ο Δημήτρης Τζουβάνος θα μπορούσε να είναι σήμερα ένας από τους κορυφαίους πολιτικούς του ΠΑΣΟΚ. Μαχητικό στέλεχος της γενιάς του Πολυτεχνείου, ηγετική φυσιογνωμία στις εσωτερικές συγκρούσεις στην ΠΑΣΠ και τη νεολαία του ΠΑΣΟΚ, στα πρώτα χρόνια του, δίπλα και ταυτόχρονα απέναντι στον Ανδρέα Παπανδρέου, μπήκε στην κρεατομηχανή των διαγραφών της εποχής και το 1980 βγήκε από το κομματικό παιχνίδι. Ως «φραξιονιστής», κατά τη νομιμοποιητική ρητορική της εποχής.

Ακολούθησε μια μοναχική και αδιέξοδη πορεία με το περιοδικό «Φυλλάδιο» και ο βιοποριστικός αγώνας του γεωπόνου, που είχε λοξοδρομήσει προς την πολιτική. Αργότερα μπήκε για λίγο στο παιχνίδι της διακυβέρνησης, όταν ο παλιός φίλος και συμπατριώτης του Στέφανος Τζουμάκας τον φώναξε ως γενικό γραμματέα στο υπουργείο Γεωργίας, αλλά δεν έδωσε συνέχεια. Είχε πάντα τις ιδιαίτερες επιλογές του στην πολιτική, αλλά και ένα διακριτό ήθος που σχεδόν τον απέκλειε από την πολιτική αγορά, παρά τη δυνατότητά του στην πολιτική ανάλυση και τη διατύπωση ιδεολογικών προσεγγίσεων.

Εξηντάρης πια ο Τζουβάνος, δίνει ένα δείγμα αυτής τη δυνατότητας με το βιβλίο «Κρίση και Από-κριση».

Διατηρώντας ενεργή τη μαρξιστική κουλτούρα του σε μια περίοδο που οι άλλοι την αποκηρύσσουν, μεταχειρίζεται κλασικά θεωρητικά εργαλεία της Αριστεράς για να ερμηνεύσει την πορεία που έχουν πάρει τα πράγματα στην Ελλάδα και διεθνώς.

Ενα εξαιρετικό βιβλίο-οδηγός, για να κατανοήσει κανείς τα χαρακτηριστικά της κρίσης ως ιμάντα μετάβασης από τη μια ιστορική περίοδο στη άλλη. Είναι βαθιά πολιτικό βιβλίο και ταυτόχρονα σχεδόν «λογοτεχνικό». Οχι μόνο ο λόγος έχει αντίστοιχη δομή αλλά και γιατί η διάθεση είναι, εκτός από διεισδυτική, και περιπαικτική ταυτόχρονα. Συνδυάζει τη βαθιά θεωρητική κατάρτιση με τον υπολανθάνοντα σαρκασμό και το κριτικό χιούμορ. Ειδικά όταν κρίνει τη διαδρομή του πολιτικού συστήματος και τους κομματικούς ρόλους μέσα σε αυτό.

Παρά την -κάπως παλαιομοδίτικη- περιπλοκότητα των νοημάτων σε αρκετά σημεία του, το βιβλίο του Τζουβάνου καθηλώνει με τη δύναμη της σύλληψης των πραγμάτων και την απολαυστική απόδοσή τους στο κείμενο. Ειδικά όσοι από τη γενιά του εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η νιότη τους δεν πήγε χαμένη, θα βρουν πολλά στοιχεία, τα οποία κάπου θα τους «στέλνουν».
Γιώργος Λακόπουλος


~ * ~ * ~